ABD’de soyu tükenen mamut benzeri canlılar üretmeyi hedefleyen bir şirket yünlü fare üretti.
Bir canlının neslinin tükenmesi hâlâ geri döndürülemez bir süreç ama biyoteknoloji şirketi Colossal Biosciences, antik canlıları geri getirmek için en iyi alternatifleri araştırmaya devam ediyor.
ABD’li biyoteknoloji şirketi Colossal Biosciences, CRISPR adlı teknolojiyle 4 bin sene önce soyu tükenen kürklü mamutları Asya fillerini kullanarak yeniden türetebileceğini iddia ediyor.
Bunun için yünlü mamutlarla benzer özelliklerle genetik mühendislikleme yöntemini kullanıyor.
Colossal, 2021’de yünlü mamutu ve ardından dodo kuşunu hayata döndürmeyi amaçlayan iddialı planını açıklamış ve büyük yankı uyandırmıştı.
Şirketin CEO’su Ben Lamm antik DNA’yı inceleyerek soyu tükenmiş hayvanların temel özelliklerini belirlemeye odaklandıklarını, bu özellikleri yaşayan hayvanlara genetik olarak entegre etmeyi hedeflediklerini söylemişti.
Euronews‘ün haberine göre şirket fare embriyolarında aynı anda yedi geni düzenleyerek uzun, kalın ve yün gibi tüylere sahip fareler yarattığını duyurdu.
Ekstra yünlü kemirgenlere ‘Colossal yünlü fare’ adı verildi.
Colossa’ın nihai hedefi mamut benzeri yaratıklar tasarlamak.
Elde edilen sonuçlar çevrimiçi olarak paylaşıldı ancak henüz hakemli bir dergide yayımlanmadı.
Nasıl bir yöntem?
Colossal ekibi, farelerde kıl dokusu ve yağ metabolizmasıyla ilgili genleri belirlemek için DNA veritabanlarını inceledi. Colossal’ın baş bilim insanı Beth Shapiro, bu genetik varyasyonların zaten bazı farelerde mevcut olduğunu ama hepsini tek bir farede birleştirdiklerini belirtti.
Bu iki özellik tercih edildi çünkü bu mutasyonların soğuğa dayanıklılıkla ilişkili olduğu düşünülüyor. Yünlü mamutların da tarih öncesi Arktik bozkırlarında hayatta kalabilmek için bu özelliğe sahip olması gerekiyordu.
Bir sonraki hedef: Asya filleri
Colossal, sürecin çalışıp çalışmadığını doğrulamak için öncelikle fareler üzerinde deney yaptıklarını ve ardından yünlü mamutların en yakın yaşayan akrabaları olan Asya fillerinin embriyolarını düzenlemeyi hedefleyebileceklerini belirtti.
Ancak Asya filleri nesli tükenme tehlikesi altında olduğundan, Colossal CEO’su Lamm, bu tür bir müdahale için birçok bürokratik engelin aşılması gerekeceğini söyledi.
Şirket şu ana kadar 400 milyon doların üzerinde yatırım topladı.
Bilim insanları ne diyor?
Bilim insanları 1970’lerden beri fareleri genetik olarak mühendislikliyor, ancak Lynch’e göre CRISPR gibi yeni teknolojiler süreci çok daha verimli ve kolay hale getiriyor.
Bağımsız bilim insanları stratejinin doğa koruma açısından ne kadar faydalı olacağı konusunda farklı görüşlere sahip.
Bağımsız uzmanlarsa ‘soyu geri getirme’ fikrine şüpheyle yaklaşıyor.
‘Soyu geri getirmekten ziyade türü değiştirmek’
Montana Üniversitesi’nden yaban hayatı ve çevre uzmanı Christopher Preston “Bir Asya filinin tüy yapısını değiştirebilir ya da onu soğuğa daha dayanıklı hale getirebilirsiniz ama bu bir yünlü mamutu geri getirdiğiniz anlamına gelmez. Sadece bir Asya filini değiştirmiş olursunuz” diyor.
