New York merkezli Wall Street Journal (WSJ), ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze planındaki silah bırakma ve rehinelerin serbest bırakılması talebinin Hamas içinde ihtilafa (görüş ayrılığı) neden olduğunu yazdı.
Hamas, Trump’ın 20 maddelik Gazze planına ilişkin İsrail’in Gazze’ye saldırılarını sonlandırması ve bölgeden tamamen çekilmesi karşılığında canlı veya ölü tüm İsrailli rehineleri serbest bırakmaya hazır olduğunu duyurmuştu.
Ardından Trump şu açıklamayı yapmıştı: “Hamas’ın az önce yaptığı açıklamaya dayanarak kalıcı bir barışa hazır olduklarına inanıyorum. İsrail, rehineleri güvenli ve hızlı bir şekilde çıkarabilmemiz için Gazze’yi bombalamayı derhal durdurmalı!”
İsrail de Trump’ın planının ilk aşamasını uygulamaya hazırlandıklarını duyurmuş, İsrail basını orduya saldırıları azaltma talimatı verildiğini yazmıştı.
Trump’ın planındaki maddelerden biri de Hamas ve diğer grupların silah bırakmasıydı.
Örgütün dünkü açıklamasında silah bırakmaya dair bir değerlendirme yer almazken WSJ, şöyle yazdı: “Katar’daki siyasi (Hamas) liderler başkan Trump’ın planını kabul etmeye meyilli fakat Gazze’deki askeri komutanlar silah teslimine ve rehineleri teslim etmeye karşı çıkıyor.”
‘Saldırı silahlarını bırakmayı kabul etti ama savunma silahlarını bırakmaya yanaşmadı’
Independent’in aktardığı habere göre Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları’nın komutanı İzzeddin el-Haddad, roket ve benzeri saldırı silahlarını teslim etmeyi kabul etti fakat savunma amaçlı tüfek ve tabancaları bırakmaya yanaşmadı.
Haberde şöyle yazıldı: “Örgüt, savaşın başından beri birçok genç militanı saflarına kattı. Hamas’ın tamamen teslim olacağı bir anlaşma durumunda bu savaşçılar silah bırakmaya yanaşmayacak. Bunların bazıları İslami Cihad ve Filistin Kurtuluş Cephesi gibi diğer örgütlere katılabilir.”
Örgütün rehineleri salıvermek için İsrail’in Gazze’den çekilme sürecine dair net bir zaman çizelgesi talep ettiği de belirtiliyor.
‘Türkiye, Mısır ve Katar reddederseniz ‘Desteği kesmek zorunda kalacağız’ dedi’
Arap yetkililer kimliğinin paylaşılmaması şartıyla şöyle konuştu: “Türkiye, Mısır ve Katar’ın Hamas’a baskıyı artırdı. Görüşmelerde bu ülkelerden temsilciler anlaşmayı reddederlerse Hamas’a siyasi ve diplomatik desteği kesmek zorunda kalacaklarını söyledi.”
Trump’ın planı: ‘Gazze savaşının sonu’
Mavi çizgi – İsrail ordusunun mevcut kontrol hattı. Sarı çizgi – İlk geri çekilme, esir takası. Kırmızı çizgi – İkinci geri çekilme, Trump planında belirlenen standartlara göre ISF konuşlandırıldığında. Taramalı alan – Üçüncü geri çekilme, tampon bölge.
Trump’ın Gazze planında 20 maddenin tamamı şöyle:
Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmeden arındırılmış ve terörden özgür bir bölge olacak.
Gazze, çok acı çekmiş olan Gazze halkının yararına yeniden inşa edilecek.
Her iki taraf da öneriyi kabul ederse, savaş derhal sona erecek. İsrail güçleri, rehine takasına hazırlık için kararlaştırılan sınıra çekilecek. Bu süre zarfında bütün askeri operasyonlar, hava ve topçu bombardımanı dahil, askıya alınacak ve cephe hatları, kademeli ve tam geri çekilme şartları yerine getirilene kadar sabit kalacak.
İsrail’in bu anlaşmayı kamuya açık şekilde kabul etmesinden sonraki 72 saat içinde tüm rehineler (hayatta olanlar ve hayatını kaybedenler) iade edilecek.
Tüm rehineler serbest bırakıldıktan sonra, İsrail, 250 ağırlaştırılmış müebbet alan mahkumun yanı sıra 7 Ekim 2023’ten sonra gözaltına alınan 1700 Gazzeliyi, tüm kadın ve çocuklar dahil serbest bırakacak. Hayatını kaybetmiş her bir İsrailli rehinenin naaşına karşılık İsrail, 15 Gazzelinin cenazesini teslim edecek.
Tüm rehineler iade edildikten sonra, barışçıl biçimde birlikte yaşamayı kabul eden ve silahlarını teslim eden Hamas üyelerine affedilecek. Gazze’den ayrılmak isteyen Hamas mensuplarına kabul eden ülkelere güvenli geçiş sağlanacak.
Anlaşmanın kabulüyle Gazze Şeridi’ne acil insani yardım gönderilecek. Bu yardımlar, en azından 19 Ocak 2025 tarihli insani yardım anlaşmasında belirtilen miktarlarda olacak. Altyapının, hastanelerin ve fırınların onarımını, enkaz kaldırma ve yolların açılması için gerekli ekipmanların girişini içerecek.
Gazze’ye yardım dağıtımı ve girişleri, Birleşmiş Milletler, Kızılhaç ve tarafsız uluslararası kurumlar aracılığıyla tarafların müdahalesi olmaksızın gerçekleştirilecek. Refah Sınır Kapısı’nın açılması da 19 Ocak 2025 anlaşmasında uygulanan mekanizmaya tabi olacak.
Gazze’yi geçici olarak apolitik, teknokrat bir Filistinli komite yönetecek. Bu komite, Gazzelilere belediye ve kamu hizmetlerini sunmaktan sorumlu olacak ve Filistinli uzmanlarla uluslararası uzmanlardan oluşacak. Bu yönetime, ‘Barış Kurulu’ adında yeni uluslararası bir geçiş kurulu nezaret edecek. Bu kurulun başkanı Donald J. Trump olacak, üyeleri arasında diğer devlet başkanlarıyla eski Britanya Başbakanı Tony Blair bulunacak. Kurul, Gazze’nin yeniden inşası için çerçeveyi ve finansmanı sağlayacak. Filistin Yönetimi gerekli reform programını tamamlayıp güvenli şekilde Gazze’nin kontrolünü alana kadar görev yapacaktır.
Gazze’nin ekonomisinin yeniden inşası için, Ortadoğu’daki modern şehirlerin kurulmasında rol almış uzmanlardan oluşan bir panelle Trump ekonomik kalkınma planı hazırlanacak.
Uluslararası grupların geliştirdiği yatırım fikirleri de değerlendirilecek.
Katılacak ülkelerle yapılacak görüşmeler sonucunda, özel gümrük indirimleri ve ayrıcalıklı ticaret koşullarına sahip bir serbest ekonomik bölge kurulacak.
Hiç kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak. Gitmek isteyenler serbestçe ayrılabilecek ve geri dönebilecek. Halkın kalması, daha iyi bir Gazze inşasında katkı sağlaması teşvik edilecek.
Hamas ve diğer gruplar, Gazze yönetiminde hiçbir şekilde yer almayacak. Tüm askeri, terör ve saldırı altyapıları (tüneller, silah üretim tesisleri) yok edilecek ve yeniden kurulmayacak.
Gazze’nin silahsızlandırılması, bağımsız gözlemcilerin gözetiminde yürütülecek.
Silahların kalıcı olarak kullanım dışına çıkarılması uluslararası fonlarla desteklenen bir ‘silah bırakma ve yeniden entegrasyon’ programıyla sağlanacaktır. Yeni Gazze, barışçıl bir şekilde komşularıyla birlikte yaşamaya ve güçlü bir ekonomi kurmaya adanacaktır.
Bölgesel ortaklar, Hamas ve diğer grupların taahhütlerine uymasını ve Yeni Gazze’nin ne komşularına ne de kendi halkına tehdit oluşturmamasını garanti edecek.
ABD, Arap ve uluslararası ortaklarla birlikte Gazze’ye konuşlandırılacak geçici bir Uluslararası İstikrar Gücü (International Stabilization Force – ISF) kuracak. ISF, Gazze’de Filistin polis güçlerini eğitecek ve destekleyecek. Bu konuda tecrübeli Ürdün ve Mısır’la istişare edecek. Bu güç, uzun vadeli iç güvenlik çözümü olacak. ISF, İsrail ve Mısır’la birlikte sınır güvenliğini sağlayacak, mühimmat girişini engelleyecek ve Gazze’nin yeniden inşası için güvenli mal akışını kolaylaştıracak.
İsrail, Gazze’yi işgal etmeyecek veya ilhak etmeyecek. ISF güvenliği sağladıkça, İsrail Ordusu (IDF), ISF, garantörler ve ABD’YLE kararlaştırılacak standartlar ve takvimlere göre Gazze’den kademeli olarak çekilecek. IDF, işgal ettiği bölgeleri aşamalı olarak ISF’ye devredecek, yalnızca güvenlik hattı Gazze’nin tamamen güvenli olduğu teyit edilene kadar korunacak.
Hamas bu öneriyi geciktirir veya reddederse, yukarıdaki süreç (yardım operasyonları dahil) IDF’nin ISF’ye devrettiği terörden arındırılmış bölgelerde uygulanmaya devam edecek.
Dinler arası bir diyalog süreci başlatılacak. Süreç, hoşgörü ve barış içinde bir arada yaşama değerleri üzerine kurulu olacak. Filistinliler ve İsraillilerin bakış açılarını değiştirmeyi ve barışın sağlayacağı faydaları vurgulamayı amaçlayacak.
Gazze’nin yeniden inşası sürerken ve Filistin yönetimi reform programını tam olarak yerine getirdiğinde, nihayet Filistin halkının özlem duyduğu kendi kaderini tayin ve devlet kurma yolunda güvenilir bir süreç doğabilecek
ABD, İsrail ve Filistinliler arasında barışçıl ve müreffeh bir birlikte yaşama vizyonunu görüşmek için bir diyalog başlatacak.
