Azerbaycan ve Ermenistan’ın Beyaz Saray’da parafladığı ‘Barış ve Devletlerarası İlişkilerin Kurulmasına İlişkin Anlaşma’nın metni kamuoyuyla paylaşıldı.
Metin ABD Başkanı Donald Trump’ın ev sahipliğinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın Washington’daki görüşmesinde paraflanmıştı.
Paraf, genelde isim ve soyisimle değil, baş harfler veya kısaltılmış bir işaret şeklinde atılıyor. Anlaşmanın paraflanması, müzakere metninin onaylandığı ancak yürürlüğe girmediği anlamına geliyor.
Azerbaycan ve Ermenistan dışişleri bakanlıklarınca eş zamanlı paylaşılan 17 maddelik anlaşmaya göre iki ülke birbirlerinin egemenliğini, toprak bütünlüğünü, uluslararası sınırların dokunulmazlığını ve siyasi bağımsızlığını tanıyıp saygı göstermeyi kabul etti.
Taraflar, halihazırda herhangi bir toprak talebinin bulunmadığını teyit ederken gelecekte de böyle bir talepte bulunmayacaklarını vurguladı. İki ülke birbirlerinin siyasi birliğini veya toprak bütünlüğünü ihlal edecek eylemlerden kaçınmayı kabul etti.
Bakü ve Erivan, kendi topraklarının üçüncü bir tarafça diğer tarafa karşı güç kullanmasına izin vermemek konusunda anlaştı.
Tarafların diplomatik ilişkiler kurması, iyi niyetle müzakere yürütmesi, ortak sınır boyunca üçüncü ülke güçlerini konuşlandırmaması ve karşılıklı olarak kararlaştırılmış güvenlik önlemlerini uygulaması öngörülüyor.
Hoşgörüsüzlük, ırkçı nefret ve ayrımcılık, ayrılıkçılık, şiddet içeren aşırılık ve terörizmin tüm biçimlerini kınayan iki ülke, kendi yetki alanlarında bu gibi durumlarla mücadele etmek ve ilgili uluslararası yükümlülüklere uymak konusunda da mutabık kaldı.
Ayrıca Bakü ve Erivan’ın, karşılıklı çıkar alanlarında ek anlaşmalar yapabileceği belirtildi.
İki ülke, anlaşmanın tam olarak uygulanmasını izlemek için ikili komisyon kuracak. Bu komisyon, taraflar arasında kararlaştırılacak usullere göre faaliyet gösterecek.
Anlaşmanın paraflanması, yürürlüğe girdiği anlamına gelmiyor
2’nci Karabağ Savaşı’nın ardından, Cumhurbaşkanı Aliyev’in önerisiyle Azerbaycan ve Ermenistan barış müzakerelerine başlamıştı. Taraflar, Mart 2025’te anlaşma metni üzerinde mutabakata varmıştı. Beyaz Saray’da 8 Ağustos’ta düzenlenen üçlü zirvedeyse metin paraflandı.
Ancak paraflama, anlaşmanın yürürlüğe girdiği anlamına gelmiyor.
Anlaşma, Azerbaycan’a karşı toprak iddialarını içeren Ermenistan Anayasası değiştirildikten sonra imzalanarak resmileşecek.
