Ege’de statüko gerginliği sürüyor. Yunanistan’ın tartışmalı deniz parkı girişimine yanıt olarak Türkiye, Ege, Akdeniz, Karadeniz ve Marmara’da kendi deniz parklarını ilan etmeye hazırlanıyor.
Türkiye’nin, Yunanistan’ın biri İyon Denizi’nde diğeri Ege Denizi’nde olmak üzere iki deniz parkı düzenleyeceğini ilan etmesinin ardından kendi deniz parklarını ilan etmesi bekleniyor.
Türkiye denizlerde haklarını koruyor
Yetkililerden edinilen bilgiye göre, Yunanistan’ın İyon Denizi’nde ve Ege Denizi’nde ilan ettiği deniz parkları, Ege’de başta statüsü tartışmalı coğrafi formasyonlar meselesi olmak üzere birbiriyle bağlantılı sorunlar bağlamında Türkiye açısından hiçbir hukuki sonuç doğurmuyor.
Ege’de sessiz statüko savaşı
Bu gelişmenin Yunanistan’ın statükoyu bozucu yeni bir teşebbüsü olarak görüldüğünü belirten yetkililer, söz konusu alanların hukuki statüsünün yanı sıra bilhassa Ege Denizi gibi yarı kapalı bir denizde seyrüsefer serbestisine ve emniyetine engel olmamasının ve Türkiye’nin diğer haklarının ihlal edilmemesinin önemine dikkati çekiyor.
Ege’deki coğrafi formasyonlar kilit önem taşıyor
Yetkililer, Yunanistan’ın Ege Denizi’ndeki statüsü tartışmalı coğrafi formasyonlar üzerinde yaratması muhtemel fiili durumları Türkiye’nin bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da kabul etmeyeceğinin altını çiziyor.
Deniz parklarının ilan edilmesinin seyir, can, mal ve çevre emniyeti bakımından olası yansımalarına da dikkat çeken yetkililer, bu uygulamanın Ege’deki seyir alanlarını daraltmaması, seyir emniyetine aykırı bir durum teşkil etmemesi, uluslararası denizciliği olumsuz etkilememesi ve açık denizlere erişime engel olmaması gerektiğini vurguluyor.
Türkiye’ye karşı atılan adımlar karşılıksız bırakılmayacak
Yetkililer, Ege’de hukuki durumun değiştirilmesi ve seyrüsefer serbestisinin engellenmesi dahil, Türkiye’nin hak ve çıkarlarına halel getirebilecek hiçbir adımın ise karşılıksız kalmayacağına da işaret ediyor.
Öte yandan yetkililer, uluslararası deniz hukukunun özelikle kapalı ve yarı kapalı denizlerde deniz çevresinin korunması konusunda kıyıdaşları daha sıkı işbirliğine teşvik ettiğinin hatırda tutulması gerektiğini belirtti.
Türkiye çevre denizlerine sahip çıkıyor
Yunanistan’ın bu adımları yakından takip edilirken, Ege, Akdeniz, Karadeniz ve Marmara Denizi gibi tüm denizlerde muhtelif koruma alanları ve çevrenin korunmasına yönelik olabilecek diğer önlemler Türk yetkililerce mercek altına alındı. Bu konuda da yakın zamanda gelişmeler yaşanabileceği gelen kulis bilgileri arasında yer alıyor.
Yetkililer, bundan sonraki adımın Türkiye’nin kendi deniz parklarını ilan etmesi olacağı değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye, 16 Nisan 2025’te “Deniz Mekansal Planlaması”nı duyurmuş ve ardından tescil sürecinin tamamlanmasıyla, Türkiye Deniz Mekansal Planlaması Haritası “MSPGlobal” platformunda yayımlanarak uluslararası erişime açılmıştı.
Bu gelişmeyle Türkiye, deniz ve kıyı alanlarının sürdürülebilir kullanımına yönelik mekansal planlamasının uluslararası düzeyde tanınırlık kazanmasını ve resmi statüye kavuşmasını sağlamıştı.
