Maliye Vergi Denetim Kurulu (VDK) müfettişleri, büyük şirket ortağı olup, 2023 ve 2024 yıllarında gelir vergisi beyannamesi vermeyip, harcama düzeyi yüksek olan 10 bin kişinin hesap hareketlerini tek tek inceleyip, izahat almaya başladı. Binlerce kişiyle yapılan görüşmeler sonucu, harcamalarını izah edemeyenler için müfettişler tarafından rapor yazıldığı öğrenildi.
VDK müfettişlerinin özellikle 2023 ve 2024 yılı gelir vergisi beyannamelerini incelemesi sonucu yaptığı tespitler doğrultusunda, 10 bine yakın büyük şirket ortağı mayıs ayında izaha davet edilmişti. Söz konusu kişilerin, gelir vergisi beyan etmedikleri halde gayrimenkul ya da araç alımı gibi büyük harcamalar yaptıkları tespit edilmişti.
İzaha çağırılan binlerce kişiye kişisel hesaplarındaki yüksek miktardaki para hareketleri ile yine kişisel kredi kartlarından yaptıkları harcamalar tek tek soruldu.
Harcamalarını izah edemeyenler hakkında ise VDK müfettişleri tarafından rapor oluşturulduğu öğrenildi.
ekonomim.com yazarı Yeminli Mali Müşavir Abdullah Tolu, incelemeye ilişkin şirket ortaklarına ceza kesilmesi gibi bir durumun söz konusu olmadığına dikkat çekmişti.
Tolu yazısında şunları aktarmıştı:
“Hemen telaşa kapılmayın, görüşmeye çağrılanlar, büyük şirketlerin sayısı 10 bini bulan ortakları.
Maliye Vergi Denetim Kurulu (VDK), büyük şirket ortağı olup, 2023 ve 2024 yıllarında gelir vergisi beyannamesi vermemiş, potansiyel gelir ve harcama düzeyi ile vergi beyanları uyumsuz olan 10 bin kişiyi “Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” kapsamına alarak, görüşmeye davet etti.
Şirket ortakları Maliye’den telefonla arandıklarında şaşırmasınlar, görüşmeye çağrılma nedenleri bununla ilgili!
VDK şaşırtmaya devam ediyor!
VDK, son dönemde “Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planı” kapsamında ileri analiz teknikleri diğer adıyla yapay zekayla her türlü bilgi, veri ve istatistiği toplamak suretiyle oluşturduğu Risk Analiz Sistemi üzerinden mükelleflerin faaliyetlerini gruplar ve sektörler itibarıyla analiz etmek ve mukayeseler yapmak suretiyle riskli alanları tespit ederek, gözetim ve denetim programı kapsamına alıyor. Sonrasında da, vergi mükelleflerinin beyanname verme ve ödeme yükümlülüklerini süresinde yerine getirmelerini sağlamak amacıyla, davranışsal yaklaşım politikaları çerçevesinde hızlı ve etkili sonuç verecek yaklaşımlar geliştirerek gönüllü uyum seviyesini artırıyor, aksine davranışta bulunanları ise incelemeye alıyor.
Hemen belirtelim, çok başarılı sonuçlar da alıyor.
VDK, bu anlayış değişikliği sonrasında yaptığı çalışmalarla hemen herkesi şaşırtmaya başladı, daha da şaşırtmaya devam edecek gibi görünüyor.
Önce 40 bin riskli şirket beyanname gözetim programı kapsamına alındı!
VDK, hayata geçirdiği “Beyanname Gözetim Programı” kapsamında 2024 hesap dönemine ilişkin analiz çalışması yaparak 500 bin mükellefi taramadan geçirdi ve yaklaşık 40 bin mükellefi riskli grup içerisine aldı. Bu 40 bin mükellefe uyarı yazısı göndererek, vergide gönüllü uyum sürecine dahil olmaya davet etti. Ayrıca, bu mükelleflere özel müfettiş ataması yaparak, beyan sonrası yapılacak değerlendirmeler ve müfettişler tarafından alınan geri bildirimler doğrultusunda riskli görülen grubun yeniden gözden geçirileceğini, gerekli uyumu gösteren ve başka bir risk taşımayan mükelleflerin bu kapsamdan çıkarılacağını, Şirketlerin 2024 hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamelerini vermeden önce risk analizi çalışma konularını değerlendirmelerinde fayda olduğunu açıkladı. Şu an bu konudaki çalışmalar devam ediyor (Ayrıntıları Gazetemizde 22 Nisan 2025 tarihinde yayınlanan “Maliye’den şirketlere yüksek vergi riski uyarısı!” başlıklı köşe yazımızda bulabilirsiniz).
Şirketlerden sonra sıra ortaklara geldi!
VDK, bu defa da, büyük şirket ortağı olup, 2023 ve 2024 yıllarında gelir vergisi beyannamesi vermemiş, potansiyel gelir ve harcama düzeyi ile vergi beyanları uyumsuz olan 10 bin kişiyi “Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” kapsamına aldı!
Hangi şirketler büyük şirket statüsünde?
Görüşmeye davet edilen veya edilecek olan 10 bin kişinin ortak özelliği, büyük şirketlerin ortağı olmaları!
VDK, 2023 ve 2024 vergilendirme dönemlerinde B1, B2, B3 düzeyindeki şirketlere ortak olup, gelir vergisi beyannamesi ile kazanç/irat beyan etmeyen, ayrıca ücret, irat, kazanç ve hasılatları dolayısıyla haklarında herhangi bir tevkifat bildirilmemiş risk taşıyan gerçek kişilere ilişkin olarak “Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” kapsamında çalışma yapılmasına karar verdi!
Peki, hangi şirketler B1, B2, B3 düzeyindeki şirket kapsamına giriyor?
B1 Mükellefleri: Aktif büyüklüğü ile net satışlarının aritmetik ortalaması 1 milyar 300 milyon TL ve üzeri olan ya da özkaynakları 340 milyon TL ve üzeri olan ya da geliri 65 milyon TL ve üzeri olanlar
B2 Mükellefleri: Aktif büyüklüğü ile net satışlarının aritmetik ortalaması 350 milyon TL ile 1 milyar 300 milyon TL arası olanlar ya da özkaynakları 90 milyon TL ile 340 milyon TL arası olanlar ya da geliri 17 milyon 500 bin TL ile 65 milyon TL arası olanlar
B3 Mükellefleri: Aktif büyüklüğü ile net satışlarının aritmetik ortalaması 120 milyon TL ile 350 milyon TL arası olanlar ya da özkaynakları 35 milyon TL ile 90 milyon TL arası olanlar ya da geliri 6 milyon TL ile 17 milyon 500 bin TL arası olanlar.
Çok sayıda Vergi Müfettişi görevlendirildi!
“Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” kapsamında görüşmeye davet edilecek şirket ortağı 10 bin kişi için çok sayıda Vergi Müfettişi görevlendirildi.
Müfettişler şirket ortaklarıyla yüz yüze görüşecek!
Görevlendirilen vergi müfettişleri bu mükellefler ile yüz yüze görüşme yapacak, bilgilendirme ve görüşmeye davet yazısını tebliğ edecekler. Görüşmeler Müfettişlerin çalışma adreslerinde yapılacak.
Müfettişlere kısıtlı süre verildi!
Vergi müfettişlerine “Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” kapsamında tebligat ve telefon görüşmesi süreçleri için 3 Haziran 2025, mükelleflerle yüz yüze görüşme ve raporlama süreçleri için ise 30 Haziran 2025 tarihine kadar süre verildi.
Amaç tam olarak ne?
Buradaki amaç, “Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planı” kapsamında toplumsal farkındalık, vergi ahlakı ve gönüllü uyum seviyesinin artırılması için mükelleflerin vergisel yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesini sağlamak!
Yani, büyük şirket ortağı olup, 2023 ve 2024 yıllarında şirketten kazanç/irat elde ettiği halde beyan etmeyen, ayrıca ücret, irat, kazanç ve hasılatları dolayısıyla haklarında herhangi bir tevkifat bildirilmemiş, potansiyel gelir ve harcama düzeyi ile vergi beyanları uyumsuz olan gerçek kişilerle, “Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” kapsamında yüz yüze görüşme gerçekleştirilerek, haklarında tespit edilen bulgulara ve uyumsuzluklara ilişkin açıklama yapmak, beyanlarını vermelerini sağlamak ve vergiye uyumlarını arttırmak. Bir çeşit, mükelleflere rehberlik yapmak!
Ceza kesmek gibi bir niyet yok!
Burada VDK’nın kesinlikle ceza kesmek gibi bir niyetinin olmadığını anlıyorum. Gerçekten bu 10 bin şirket ortağından herhangi bir gelir elde etmeyenlerin beyanname vermesi ve vergi ödemesi gibi bir durum zaten söz konusu olamaz. Gelir elde edenlerin de beyannamelerini verip elde ettikleri gelir ve kazançlarının vergisini ödemesi lazım, bunda tartışılacak bir şey olamaz olmamalı da! Ayrıca, VDK, gözetim çalışması sonucunda makul bir açıklama yapamayan ya da gönüllü uyum göstermeyen mükellefler hakkında vergi incelemesi yapacak!
Uzun yıllar kar dağıtmama ülkemizin kanayan bir yarası!
Rahmetli Hocam Prof. Dr. Şükrü KIZILOT, şirketlerin uzun yıllar kar dağıtmamalarını eleştirerek, şirket ortaklarının geçimlerini nasıl sağladıkları konusunu gündeme getirirdi! Son derece de haklıydı, şirketler kar dağıtımı yapmazsa ortakları nasıl hayatlarını sürdürebilir? Hemen huzur hakkı alırlar veya şirkete borçlanırlar diyebilirsiniz. Ama bu da uzun süre sürdürülebilir değil.
Şirketler kar dağıtımına zorlanabilir mi?
Bu uygulamalar zamanla şirketlerin karlarının belli bir kısmını ortaklarına dağıtmayı zorunlu kılan düzenlemelerin yapılmasını gündeme getirebilir. Yakın bir zamanda bu durum GYO ve GYF’ler de yaşandı, kurumlar vergisi istisnasından yararlanabilmeleri için bunlara taşınmaz gelirleriyle sınırlı olarak yüzde 50 kar dağıtım şartı getirildi.
Bu uygulama nerden buldun tartışması yaratır mı?
VDK’nın büyük şirketlerin 10 bin ortağıyla sınırlı olarak başlattığı bu program, uygulamada nerden buldun tartışmalarını gündeme getirebilir. Zaten en büyük sıkıntı da bu! Bu program ve sonrasında yapılacak işlemler ile nereden buldun uygulaması arasında çok ince ve hassas bir çizgi var! VDK’nın bu hassasiyeti dikkate aldığına ve/veya alacağına eminim. Yoksa elde edilmeyen bir kazançtan vergi istenileceğini ve alınacağını sanmıyorum. Aksine bir düşünce ve yapılacak işlemler, yeni ihtilaflara neden olur ki, bunu da kimse istemez!
Hayata geçirilemeyen düzenleme: Özel Gider Harcama Bildirimi!
Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet ŞİMŞEK’in Bakanlık yaptığı tüm dönemlerde çok arzu edip de bir türlü hayata geçiremediği düzenleme, Özel Gider Harcama Bildirimi!
Özel gider harcama bildirimi, kayıt dışıyla mücadele için etkin ve önemli bir düzenleme. İnsanların belirlenmiş harcamaları üzerinden gelirlerine ulaşmak ve beyan etmedikleri ya da bir kısmını beyan ettikleri gelirleri kavrayarak oradan vergi almak!
VDK’nın 10 bin kişi için “Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” kapsamında yapacağı çalışmalarda en çok dikkat edeceği konuların başında bize göre bu husus geliyor!”
