Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) ait Gaia uydusu, Samanyolu galaksisinin dış bölgelerinde dev bir dalga tespit etti.
Bilim insanlarına göre devasa ‘kozmik dalga’, geçmişteki büyük bir çarpışmanın izlerini taşıyor.
İtalya Ulusal Astrofizik Enstitüsü’nden Eloisa Poggio liderliğindeki ekip, Samanyolu’nun dış diskinde yer alan yaklaşık 17 bin genç dev yıldız ve 3 bin 400 değişken (Cepheid) yıldızın hareketlerini inceledi.
TRT’nin aktardığına göre bulgular, yıldızların yukarı-aşağı yönlü hızlarında düzenli bir ‘dalga hareketi’ olduğunu gösterdi.
Araştırmacılara göre bu dalgalar, göle atılan bir taşın ardından su yüzeyinde oluşan halkalara benziyor.
Dalganın genliği, yani yukarı ve aşağı yönlü salınım miktarı, galaksi merkezinden uzaklaştıkça artıyor.
Sebebi başka bir galaksiyle çarpışma olabilir
Bilim insanları bu kozmik dalgayı tetikleyen olayın kaynağını kesin olarak bilmiyor.
Fakat en güçlü ihtimallerden biri, Samanyolu’nun halen etkileşimde olduğu Sagittarius cüce galaksisi.
Uzmanlara göre bu küçük galaksi, Samanyolu diskinin içinden geçmiş olabilir ve tıpkı bir gölete atılan taş gibi galaksi boyunca dalgalar oluşturmuş olabilir.
Gaia verileri, Samanyolu’nun düz ve sakin bir yapıda olmadığını, aksine eğrilmiş ve dalgalı bir disk yapısına sahip olduğunu bir kez daha doğruladı.
Dalganın, galaksinin gaz tabakasında başlayıp genç yıldızlara da aktarılmış olabileceği düşünülüyor.
Sır perdesi yeni verilerle aralanabilir
Bilim insanları, 2026’da yayımlanması planlanan Gaia’nın dördüncü veri setiyle (DR4) bu dalganın kaynağını daha net incelemeyi hedefliyor.
Astronomy & Astrophysics dergisinde yayınlanan araştırmaya ilişkin Poggio “Bu dalganın Sagittarius galaksisiyle mi, yoksa daha küçük yapılarla mı bağlantılı olduğunu anlamak için çok daha geniş veriye ihtiyacımız var” diyor.
Samanyolu galaksisi hakkında
Samanyolu Galaksisi sarmal tipte. Çapı 100 bin ila 180 bin ışık yıldız. 100 ila 400 milyar yıldızın olduğu galakside, Güneş merkezde 26 bin ışık yılı uzakta.
