Önceki yıllarda düşüş eğiliminde olan alışveriş amaçlı turizm yeniden yükselişe geçerken, büyüme trendi içinde olan sağlık turizmi ise son yıllarda ziyaretçi sayısı ve harcama düzeyinde gerileme gösterdi.
Türkiye, 2024 yılının ilk yarısında turist sayısında sınırlı da olsa artış kaydetti. Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2 yükselerek 25 milyon 533 bine ulaştı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, geçmiş yıllarda düşüş eğiliminde olan alışveriş amaçlı turizm yeniden yükselişe geçerken, son yıllarda büyüme trendi içinde olan sağlık turizmi ise hem ziyaretçi sayısı hem de harcama düzeyinde gerileme gösterdi. Özellikle enflasyon artış hızının yavaşlaması ve döviz kurlarındaki yükselişin yabancı turistlerin Türkiye’deki alım gücünü artırması, alışveriş turizmine olan ilgiyi yeniden canlandırdı. Buna karşılık, sağlık sektöründe son dönemde yaşanan bazı skandallar ve güvensizlik ortamı, sağlık turizmine olan talebin azalmasında belirleyici faktörlerden biri oldu. Gelişmelere paralel olarak ocak-Haziran döneminde alışveriş amacıyla gelen turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7 artarak 1 milyon 855 bine çıkarken, toplam turist sayısı içindeki payı da yüzde 5,4’ten yüzde 5,6’ya yükseldi.
Alışveriş turizminde canlanma sinyali
Turistlerin perakende harcamaları da bu eğilimi doğrular nitelikte şekilde artış gösterdi ve giyim, ayakkabı ve hediyelik eşya için yapılan turist harcaması 183 milyon dolarlık artışla 3 milyar 742 milyon dolara çıktı.
Turistlerin harcama kalemlerinde yükseliş gösteren bir diğer alan ise yeme-içme sektörü oldu. Geçtiğimiz dönemlerde fiyat seviyesi açısından dünyanın en pahalı ülkeleriyle kıyaslanan Türkiye’de, döviz kurundaki hareketlilik ve enflasyondaki göreli yavaşlama, restoran ve kafe harcamalarının yeniden kazanmasını sağladı. 2025 yılının ilk yarısında toplam turizm geliri yüzde 7 artarak 25,4 milyar dolara yükselirken, yeme-içme harcamaları ise yüzde 15 artışla 5 milyar 427 milyon dolara ulaştı. Bu artış, önceki yıla göre 689 milyon dolarlık ek harcama anlamına geliyor. 2024’ün ilk yarısında toplam turizm geliri içinde yüzde 20 seviyesinde olan yeme-içme harcaması oranı, 2025’te yüzde 21,35’e yükseldi. Bu tablo, gastronomi turizminin Türkiye’de yeniden cazibe kazandığını ve turistlerin sadece görmek değil tatmak için de geldiğini ortaya koyuyor.
Sağlık turizmi geliri 229 milyon dolar eridi
Aynı dönem içinde Türkiye’nin iddialı olduğu bir diğer alan olan sağlık turizminde düşüş dikkat çekti. Birçok ülkede ünlü televizyon programlarına dahi konu olan saç ektirme, estetik ameliyatlar ve tüp mide ameliyatları için Türkiye’ye gelen turist sayısı dikkat çekici bir şekilde artış gösteriyordu. Geliş nedeni olarak sağlık ve tıbbi yarımı gösteren turist sayısı 2021’de 243 bin iken söz konusu rakam 2022’de 663 bine 2023’te 788 bine ve geçen yıl ilk yarıda ise 801 bine yükselmişti. Ancak bu yıl ölümle sonuçlanan skandallar nedeni ile söz konusu alanda ciddi düşüş yaşandı. Ocak-haziran döneminde 68 bin adet birden düşerek 801 binden 733 bine geriledi. Bu düşüş, sadece sayıyla da sınırlı kalmadı ve ekonomik katkıya da yansıdı. Sağlık turizmi gelirleri yılın ilk yarısında 229 milyon dolarlık kayıpla 1 milyar 622 milyon dolardan 1 milyar 392 milyon dolara geriledi.
