Nisan ayı itibarıyla elektrik faturalarında yeni bir sisteme gidildi. Bilindiği üzere kişilerin elektrik ve doğal gaz faturalarının bir kısmı devlet tarafından karşılamakta. Elektrik faturalarında artık devlet desteği tutarı yazıyor. Peki yeni sistem doğal gaz faturalarında da uygulanır mı? Fiyatlarda bir artış bekleniyor mu?
Elektrik faturalarıyla ilgili yeni dönem başladı. Nisan ayı itibarıyla elektrik abonelerine SMS’ler geldi. Kullanıcılara aylık kullandıkları elektrik bedeli ile birlikte devletin sübvanse ettiği bedele ilişkin bilgilendirme mesajları gitti. Ayrıca faturalarda devlet desteği tutarı ayrıca belirtildi.
Mesajlar gitti
Gelen örnek mesajlardan birisinde “… nolu elektrik aboneliğinize ait 17-04-2025 son odeme tarihli ilgili donem tüketim bedeli 807.36 TL olup, 437.36 tl’lik devlet desteği sonrasında ödenmesi gereken fatura tutari 370.00 tl’dir. ” notu yer aldı.
‘Türkiye, Avrupa’da elektrikte en ucuz 2. ülke’
Peki elektrik faturalarında devlet desteğinin ayrıca belirtilmesinin nedeni ne? Yeni uygulama doğal gaz faturalarında da olacak mı? Elektrik ve doğal gaz fiyatlarında ilerleyen süreçte zam olur mu? Konuyla ilgili Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Yönetim Kurulu Üyesi Altuğ Karataş, milliyet.com.tr’ye şu ifadeleri kullandı: Ödenen elektrik faturalarında Türkiye Avrupa’da elektrikte en ucuz ikinci ülke. Bunun bütçeye bir maliyeti var. Yeni sistemde faturada bin TL ödeniyorsa, 400 TL’si devlet tarafından karşılanmışsa bu doğrudan belirtilecek.
‘Faturaların yüzde 40-50’si̇ni̇ devlet karşılıyor’
Vatandaş elektrik faturalarında devlet desteği olup olmadığını bazı zamanlarda Bakanlık yetkililerinin söylemleri üzerinden duyuyordu. Türkiye’de elektrik ve doğal gaz faturalarının yüzde 40-50’si sübvansiyonlu.
Uygulamanın amacı ne?
Konutlarda yıllık 5 bin kilowat saate kadar olan bu limitlerin altında olan tüm tüketicilerin elektrik tüketimleri, doğal gaz tüketimlerinin ise tamamı için bir sübvansiyon uygulanıyor.
Peki uygulama ne anlama geliyor?
Biz uzmanlar elektrik ve doğal gaz ucuz olduğu zaman enerji verimliliği ile ilgili davranışın yeterli olmadığı kanatindeyiz. Ucuz olmayan bir şeyin tasarrufu yapılmıyor.
Belki de bu çalışma yapılarak siz aslında bin TL’lik elektrik harcadınız, faturanıza 600 TL yansımış olması 600 TL elektrik harcadığınızı göstermiyor. Burada bir enerji tasarrufu veya davranış değişikliği aksiyonu alınabileceği, bununla ilgili bir farkındalık oluşabileceği düşünülmüş olabilir.
Enerji tasarrufu açısından vatandaşın Hazine’ye olan yükün ne derece olduğunu bilmesinin uygulama açısından faydalı olduğunu düşünüyorum. Aslıdan elektrik ve doğal gaz tüketimleri bu kadar ucuz değil.
Doğalgaz faturaları için de uygulanacak mı?
Elektrik haricinde doğal gazda da sübvansiyon yapılıyor. Bireysel vatandaşın faturasına yüzde 50 civarında devlet desteği veriliyor.
Sanayicilerde böyle bir destek yok. Eğer doğal gaz fiyatları artarsa bu sanayicilere anında yansıtılıyor.
Bence doğal gazda da bu yapılmalıdır.
Elektrik ve doğal gaz fiyatları artacak mı?
Elektrik fiyatlarıyla ilgili vatandaş faturanın altında ‘fiyat değişti mi, değişmedi mi?’ buna bakar. EPDK tarafından bir açıklama yapıldı.
Aslında dağıtım firmalarının dağıtım bedelinde yüzde 34.5’lik bir artış sağlandı. Dağıtım firmaları buradan elde ettikleri gelire göre hizmet sağlıyorlar. Dağıtım firması hangi şehirde faaliyet gösteriyorsa o şehre yatırım yapıyor. Dolayısıyla bu faturalarda yüzde 25 artışa tekabül etti. Ben elektrik faturalarına tekrar zam gelmesini beklemiyorum.
Doğal gaz ile ilgili sanayici ve büyük tüketiciler zaten serbest piyasa fiyatlarından ödüyorlar. Doğal gazın makro ölçekte şöyle bir fiyat belirlemesi var. Petrol boru hatlarından aldığımız doğal gazın fiyatının formülasyonu için petrol fiyatlarına bağlılık da var. Petrol fiyatları son zamanlarda düşüyor. 85 dolardan 65 dolara kadar indi.
Ama bunların yansıması öyle bir iki günde olmayacaktır. Uzun vadelidir. Eğer uzun süreli petrol fiyatlarında düşüş devam ederse o zaman doğal gaz fiyatlarında bir indirim oluşur. Ancak ben son günlerde Trump ve dünyadaki gelişmelere baktığımda hiçbir piyasa oyuncusunun bir öngörüyü yapamayacağını düşünüyorum.
Bir önceki gün ek vergi getiriliyor sonraki gün 90 gün erteleniyor. Böyle bir uluslararası politikanın süregeldiği esnada hiç kimse genel gaz ve petrol fiyatlarıyla ilgili bir öngörü yapamaz.
Piyasalar birazcık suların durulması ve Trump’ın sakinleşmesini bekleyecektir. Trump sakinleşirse dünya da bir öngörü yapabilir. Trump bu şekilde devam ederse hiç kimse elektrik ve doğal gaz fiyatının ne kadar olacağı ile ilgili bir tahminde bulunamaz.
‘Herkes her şeye hazırlıklı olmalı’
Ben kısa vadede elektrik fiyatında artış beklemiyorum. Doğal gazda fiyatı dünya üzerindeki gelişmeler etkileyecektir. Şu anda olumsuz bir durum görmüyorum. Trump sonrası döneme baktığımızda da herkes her şeye hazır olmalıdır.”
