Macaristan, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ziyareti esnasında Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden (UCM) ayrılacağını duyurdu.
UCM’nin Netanyahu hakkında tutuklama emri var.
Macaristan Hükümet Sözcüsü Zoltan Kovacs kararı sosyal medyadan şöyle duyurdu: “Macaristan, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden ayrılıyor. Çekilme süreci, Macaristan’ın anayasal ve uluslararası hukuki yükümlülükleri doğrultusunda perşembe başlayacak.”
Karar UCM’nin hakkında tutuklama kararı çıkardığı Netanyahu’nun Macaristan ziyareti sırasında alındı.
Macaristan, Roma Statüsü’nü 15 Ocak 1999’da imzalamış ve 30 Kasım 2001’de onay belgesini tevdi etmişti. UCM’yi kuran Roma Statüsü 1 Temmuz 2002’de yürürlüğe girmişti.
Çekilme süreci nasıl işliyor?
Roma Statüsü’nün 127’nci maddesine göre çekilme işlemi Birleşmiş Milletler (BM) genel sekreterine yazılı bildirimle yapılıyor. Bildirimde bir tarih belirtilmezse çekilme bildirimden bir yıl sonra yürürlüğe giriyor.
Roma Statüsü’nün 127’nci maddesinde şöyle deniyor: “Bir devlet, çekilme nedeniyle, Statü’ye taraf olduğu süre içinde doğan yükümlülüklerden, tahakkuk etmiş olabilecek mali yükümlülükler dahil, kurtulmuş sayılmaz. Çekilme, çekilen devletin işbirliği yapma görevi bulunduğu ve çekilmenin yürürlüğe girdiği tarihten önce başlatılmış olan cezai soruşturmalar ve yargılamalarla bağlantılı olarak Mahkeme ile işbirliğini etkilemeyeceği gibi çekilmenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Mahkeme tarafından hâlihazırda incelenmekte olan herhangi bir meselenin sürekli olarak değerlendirilmesini hiçbir şekilde engellemez.”
Bu bir yıllık süre içerisinde Macaristan’ın UCM’ye karşı Roma Statüsü’ndeki yükümlülüklerini yerine getirmesi, yani gerektiğinde tutuklama emrini uygulaması gerekiyor.
Macaristan’a benzer şekilde daha önce Filipinler, UCM’nin ülkedeki duruma ilişkin ön soruşturma başlatmasından yaklaşık bir ay sonra, 14 Mart 2018’de Roma Statüsü’nden çekilme niyetini açıklamış, çekilme işlemi bir yıl sonra 16 Mart 2019’da tamamlanmıştı.
Ancak Filipinler’in UCM’den çekilmiş olması, çekilme tarihinden önceki dönemde işlenen suçlara ilişkin yargı yetkisini etkilememişti.
Filipinler eski devlet başkanı Rodrigo Duterte, ülkesinin UCM’den çekilmiş olmasına rağmen, çekilme öncesi döneme ait suçlamalarla ilgili olarak halen UCM’de tutuklu olarak yargılanıyor.
