Hollanda’nın başkenti Amsterdam’da kentteki en büyük işveren konumundaki belediye, gebeliğin 24’üncü haftasından önce düşük yapan kadın çalışanlara ücretli ‘yas izni’ verilmesini kararlaştırdı.
Ülkede ilk olan karar, düşük yapan kadınların yalnızca fiziksel değil duygusal olarak da iyileşmeleri gerektiği gerekçesiyle alındı.
Belediye meclisindeki sol partilerinin önerisi, diğer partilerden de geniş destek buldu. Belediye meclisindeki oylamanın ardından uygulama hemen yürürlüğe girdi.
Yeni uygulama kapsamında düşük yapan kadınlara tanınacak iznin süresi, çalışanla yöneticisi tarafından birlikte belirlenecek.
Öneri sahibi İşçi Partisi’nin (PvdA) belediye meclis grup başkanı Lian Heinhuis şöyle konuştu:
“Kadınların bu süreci kendi başlarına atlatmaları beklenmemeli. İşverenle konuşamayan, yalnız hisseden çok sayıda kadın var. Bu sessizliği kırmak istiyoruz.”
Heinhuis, yerel yayıncı AT5’e bir sonraki toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde yas izninin eşler için de geçerli olmasını talep edeceklerini vurguladı.
Yas izni kararının alınması, Hollandalı gazeteci Fidessa van Rietschoten ve yas danışmanı Renée Out’un yürüttüğü kampanya sonucunda gündeme gelmişti.
Oğlunun doğumundan önce iki kez düşük yaptıktan sonra, bu konuda yasal bir boşluk bulunduğunu belirten Van Rietschoten, yas izni için imza kampanyası başlattı.
Çalıştığı kurumda kendisine alan tanındığını ama herhangi bir resmî prosedür bulunmadığını söyleyen Van Rietschoten, başka kadınların deneyimlerininse çok daha sert olduğunu şöyle anlattı:
“Kadınlar düşük sonrası hastalık izni alabiliyor, ama bu yaşananı karşılamıyor. İkinci düşükten sonra bedenime güvenim sarsıldı. Bu süreç büyük bir belirsizlik içeriyor.
Bir kadın, patronunun kürtajı Noel tatilinden sonraya ertelemesini istediğini söyledi. İşyerinde yoğunluk varmış. Bu yaklaşım, anlayıştan çok uzak.“
Amsterdam Belediyesi’nin kararının, erken düşük sonrası yaşanan kaybın tanınması açısından önemli olduğunu belirten van Rietschoten, düşük sonrası yas iznininin ülke çapında uygulanması için mücadele ettiklerini söyledi.
Bu konuda ilk yasal izin 2021’de Yeni Zelanda’da hayata geçirilmişti. Yeni Zelanda Parlamentosu, düşük ya da ölü doğumun ardından anne ve babalara üç günlük yas izni verilmesini kabul etmişti.
