Yaşlılıkta Yalnızlık Araştırmasına göre her 10 yaşlıdan yedisi yalnız hissediyor. Türkiye’de yaşlıların yüzde 16’sı tek başına yaşıyor. Bu oran yaşlı kadınlarda yüzde 23’e kadar çıkıyor.
Söz konusu araştırmanın verileri Üsküdar Üniversitesi’nin ‘Yaşlılık ve Yalnızlık’ ana temasıyla düzenlediği 6’ncı Uluslararası Yalnızlık Sempozyumu’nda Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, Dr. Öğr. Üyesi İdil Arasan Doğan, Dr. Öğr. Üyesi Nihan Kalkandeler Özdin ve Method Research Company’den Hale Aslı Kılıç tarafından açıklandı.
Araştırma Türkiye genelinde 30 ilde, en genci 60 yaşında, 400’ü kadın 400’ü erkek 800 kişiyle yüz yüze görüşülerek yapıldı. Bulguları özetle şöyle:
* Katılımcıların yüzde 68’i evli, yüzde 32’si bekar, dul veya boşanmış.
“Ne kadar yalnız hissediyorsunuz?” sorusuna yüzde 34’ü ‘yalnız hissetmediği’, yüzde 34’ü ‘ara sıra yalnız hissettiği’, yüzde 32’si de ‘sık yalnız hissettiği’ karşılığını verdi.
* Araştırmaya katılan evlilerin yüzde 25’i, bekar, dul veya boşanmışların yüzde 47’si, çocuğu olanların yüzde 31’i ve çocuğu olmayanların da yüzde 46’sı, yalnız yaşayanların yüzde 57’si, yalnız yaşamayanların yüzde 25’i, evcil hayvanı olanların yüzde 31’i ve evcil hayvanı olmayanların yüzde 32’si yalnız hissediyor.
* Kendisini sağlıklı hissetmeyenlerin yüzde 40’ı, sağlıklı hissedenlerin yüzde 19’u, kronik hastalığı olanların yüzde 57’si, yakınlarından destek alanların da yüzde 45’i yalnız hissettiğini dile getiriyor.
* “Yalnızlık deyince aklınıza ne geliyor?” sorusuna katılımcıların yüzde 85’i “can sıkıntısı, endişe, mutsuzluk, tek başına olmak, kötü/kötümser” gibi negatif duygu dile getirdi.
* Katılımcıların boş vakitlerinde neler yaptıklarında bakıldığında ise yüzde 98’i bireysel aktivite, yüzde 54’ü dış aktiviteler, yüzde 47’si iletişim odaklı aktiviteler, yüzde 30’u spiritüel aktiviteler, yüzde 30’u kişisel gelişim, yüzde 15’i spor aktiviteleri ve yüzde 9’u da sanatsal aktiviteler olarak yanıt verdi.
10 yaşlıdan birinin arkadaşı yok!
*Düzenli iletişim kurulan arkadaş sayısına bakıldığında katılımcıların yüzde 42’si 4 veya daha fazla kişi, yüzde 22’si 2 kişi, yüzde 18’i 3 kişi, yüzde 10’u 1 kişi ve yüzde 9’u da arkadaşım yok yanıtını verdi.
*Dertleşilen / sohbet edilen kişilere bakıldığında da katılımcıların yüzde 54’ü arkadaş, yüzde 32’si çocuklar, yüzde 27’si eş, yüzde 16’sı kardeşler, yüzde 13’ü komşu, yüzde 11’ akraba, yüzde 2’si anne, yüzde 1’i gelin, yüzde 1’i sevgili ve yüzde 1’i de damat yanıtını verdi. Cinsiyetlere bakıldığında ise kadınların yüzde 46’sı ve erkeklerin de yüzde 62’si ‘arkadaş’ dedi.
*Yalnızlık sendromuna dair izolasyonlar çerçevesinde ise toplumla etkileşim halinde olduğunu düşünme algısında yüzde 62 pozitif bakılırken, yakın ilişkiler tarafından anlaşılmadığını düşünme algısında yüzde 45 pozitif, toplumsal bağlantıların yetersizliği açısından da güvenilir ilişkilere sahip olma algısının yüzde 68 pozitif yanıt verildi.
En çok çocukları mutlu ediyor
* ”Hayatta en çok mutlu eden kişi” sorusuna, yüzde 56’sı çocuklar, yüzde 35’i torunlar, yüzde 34’ü de eş yanıtını verdi. Cinsiyet açısından bakıldığında ise kadınların yüzde 68’si çocuklar, erkeklerin de yüzde 44’ü eş, yüzde 44’ü çocuklar ve yüzde 29’u torunlar yanıtını verdi.
* Sevilen bir yakını kaybetme açısından bakıldığında da katılımcıların yüzde 57’si “evet” yanıtını verdi. “Evet” diyenlerin yüzde 27’si akraba, yüzde 21’i kardeşler, yüzde 20’si eş, yüzde 20’si anne, yüzde 15’i arkadaş, yüzde 14’i baba, yüzde 9’u komşu ve yüzde 5’i de çocuklar dedi.
* Eşi yaşayanların yüzde 25’i, eşi ölenlerin yüzde 49’u kendisini yalnız hissettiğini de söyledi.
Sosyal medyayı seviyorlar
* Sosyal medya hesaplarına bakıldığında da katılımcılarının yüzde 54’ünün sosyal medya hesabı var. Bunların yüzde 58’si WhatsApp, yüzde 55’i Facebook, yüzde 43’ü Instagram, yüzde 19’ı youtube, yüzde 8’i Twitter, yüzde 5’i TikTok ve yüzde 1’i de Telegram hesabına sahip olduğunu söyledi.
* Sosyal medya hesabı olanların yüzde 28’si de yalnız hissettiğini dile getiriyor.
* “Hayatınızda sevgiyi ne derece yaşıyor ve hissedebiliyorsunuz?” sorusuna yüzde 44 düşük düzeyde yanıtını verdi.
*Katılımcıların yüzde 42’si hayatından memnun, yüzde 23’ü ne memnunum, ne de değil, yüzde 19’u çok memnunun, yüzde 8’i hiç memnun değil, yüzde 7’si memnun değil.
‘Güvenin zayıfladığı yerde yalnızlık hissedilir’
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü ve Yönetim Üst Kurulu Başkanı Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Türk Dil Kurumu’nun tarafından yılın kelimeleri seçilen ‘kalabalık yalnızlık’a dikkat çekti.
Tarhan, yalnızlığın artmasındaki en önemli şeyin, toplumda güven duygusunun zayıflaması olduğunu belirtti:
“Güvenin zayıfladığı yerde kişi kendini yalnız hisseder. Güven, yakın ilişki yaşantılarında olur. İnsanın, ihanete uğramayacağından emin olması lazım. Biz daha önce aileye ‘sevgi yuvası’ diyorduk, şimdi ‘güven yuvası’ diyoruz.
Bir insan nerede kendini güvende hissediyorsa orada huzurlu oluyor. Güvenin olduğu yerde korku azalıyor. Korkunun artması, güvenin azalması şu anda yalnızlığın en çok gözüken psikolojik sebeplerinden birisi.”
