DİSK-AR’ın yayımladığı rapor, Türkiye’de emekli aylıklarının asgari ücretin altında kaldığını ve çalışan emekli sayısının rekor seviyelere ulaştığını gözler önüne serdi. Avrupa’nın en kalabalık emekli nüfuslarından birine sahip olan Türkiye, emeklilere ayrılan kaynak açısından ise listenin sonlarında yer alıyor.
Türkiye’de emeklilerin yaşam koşulları her geçen yıl daha da zorlaşıyor. Yapılan son araştırma, emekli aylıklarının alım gücünde yaşanan ciddi düşüşü, çalışan emekli oranındaki artışı ve sosyal devlet politikalarının yetersizliğini rakamlarla ortaya koyuyor.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), “Türkiye’de Emeklilerin Durumu: Emekli Aylıkları, Emekli Sayıları ve Ayrılan Kaynaklar” başlıklı kapsamlı bir rapor yayımladı.
Prof. Dr. Aziz Çelik, Deniz Beyazbulut ve Zeynep Kandaz’ın katkılarıyla hazırlanan raporda, Türkiye’de emeklilerin ekonomik ve sosyal durumu, emekli maaşlarının yıllar içindeki değişimi ve Avrupa ülkeleriyle yapılan karşılaştırmalı analizler detaylı şekilde ele alındı.
Emekli aylığı 2025’te %22 altına geriledi
Araştırmaya göre, ortalama emekli aylığı, 2003’te asgari ücretin %36 üzerindeyken, 2025’te %22 altına geriledi.
Ayrıca kişi başına düşen milli gelirle emekli maaşları arasındaki uçurum da büyüdü. 2002’de emekli maaşı milli gelirin yüzde 46,4’üne eşdeğerken bu oran 2025’te yüzde 29’a düştü.
Türkiye’de en düşük emekli aylığı ile ortalama aylıklar neredeyse eşitlendi. 2019’da en düşük aylık, ortalamanın yüzde 48 altındayken; 2025’te bu fark yüzde 16’ya düştü.
Öte yandan çalışan ya da iş arayan emeklilerin oranı da artmaya devam etti. 2002’de yüzde 36 olan bu oran, 2024 sonunda yüzde 65,7’ye yükseldi.
“Avrupa’nın dibindeyiz”
Türkiye, Avrupa’da en fazla emekli nüfusa sahip 3. ülke. Almanya ve Fransa’nın ardından en kalabalık emekli kitlesi Türkiye’de bulunuyor.
Ancak Türkiye’de GSYH’den emekliye ayrılan pay da Avrupa’nın çok gerisinde. AB-27 ortalamasında emekliye ayrılan kaynak GSYH’nin yüzde 9,8’i iken, Türkiye’de bu oran yalnızca yüzde 3,7 olarak gerçekleşti.
