Çinli bilim insanları 74 miligramlık dünyanın en hafif beyin kontrol cihazıyla kontrol edilebilen ilk sibernetik arıyı geliştirdi. Arıların özellikle depremlerdeki arama-kurtarma görevlerinde kullanılabileceği söyleniyor.
İşçi bal arıları vücut ağırlıklarının yüzde 80’i kadar nektar taşıyabilen keselere sahip. Havadayken rüzgar direncini azaltmak için arka bacaklarını iniş takımı gibi içeri çekiyorlar. Üstelik hiç durmadan beş kilometre boyunca uçabiliyorlar.
Beijing Institute of Technology’de profesör Zhao Jieliang ve ekibi, dünyanın en hafif böcek kontrol cihazını geliştirdi.
Arının sırtına bağlanan 74 miligramlık kontrol cihazı, beynine üç iğneyle bağlanıyor. Sonra elektriksel uyarılarla algı yanılsaması yaratarak uçuşunu yönlendiriyor: Sola dön, sağa dön, geri, ileri…
South China Morning Post’un haberine göre arı, her 10 denemeden 9’unda komutlara uyuyor.
Terörle mücadele, uyuşturucu operasyonları, afet yardımı
11 Haziran’da Chinese Journal of Mechanical Engineering dergisinde yayınlanan hakemli bir makaleye göre siber arılar, hem askeri keşiflerde hem de deprem enkazında hayatta kalanları aramak için kullanılabilir.
Zhao ve ekibi, ”Böceklerden ilhamla geliştirilen robotlar, onların üstün hareket kabiliyetine, kamuflaj yeteneğine ve çevreye uyum becerisine sahip” diye yazdı ve şöyle ekledi:
“Sentetik alternatiflere kıyasla daha iyi gizlenebiliyorlar ve çok daha uzun süre dayanabiliyorlar. Dolayısıyla çatışmalar, terörle mücadele veya uyuşturucu operasyonları gibi gizli keşif görevlerinde ve afet yardımında son derece önemliler.”
Singapur benzer bir cihaz geliştirmişti
Daha önce Singapur’da da sibernetik kontrol cihazı geliştirilmişti ve Çin’dekinden üç kat ağırdı.
Bu cihaz hamamböceklerini de yönlendirebiliyordu. Fakat cihazın ağırlığı yüzünden hayvanlar yavaş hareket ediyor, yalnızca kısa mesafe kat edebiliyor ve çabucak yoruluyordu.
Zhao’nun ekibi, devreleri polimer film üzerine bastı. Böcek kanatları kadar ince ve esnek olan bu film, birçok çip barındırıyor.
Testler dokuz farklı elektriksel ayarda yapıldı. Araştırmacılar arıların kanat çırpışlarını ve hamamböceklerinin dönüşlerini inceledi.
Daha sonra hareketleri sinyallere eşleyerek arılara eğim aldırmayı, hamamböceklerine ise neredeyse hiçbir yere sapmadan uzun ve düz rotalar izletmeyi başardılar.
Fakat hala bazı eksiklikler var.
Eksikler sürüyor
Öyle ki arılar, kablolu enerjiye ihtiyaç duyuyor. Hamamböcekleriyse yaklaşık 10 kez elektriksel uyarıya maruz kaldıktan sonra yoruluveriyor.
Ayrıca aynı sinyalin, böcek türüne göre farklı tepkilere yol açtığı tespit edildi. Araştırmalarda böceklerin bacak ve karın bölgelerinin komutlara direnç gösterebildiği de görüldü.
Dahası yaklaşık 600 miligram ağırlığındaki uzun ömürlü piller, bir arı için oldukça ağır bir yük.
Dünyada sibernetik sistemler alanında rekabet giderek artıyor. ABD bu alanda uzun süre başı çektiyse de, son yıllarda Çin devlet destekli projeleri, güçlü elektronik sanayisi ve Ar-Ge yatırımları sayesinde sibernetik teknoloji alanında öne çıkıyor.
