Almanya’da 23 Şubat’ta erken genel seçim yapılması planlanıyor. Seçimler, Alman toplumu ve siyasetindeki üç yıllık belirsizliği sonlandırılabilecek bir fırsat olarak değerlendiriliyor.
Almanya’da federal düzlemde ilk kez denenmiş Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokratik Parti’den (FDP) oluşan üçlü koalisyonu 8 Aralık 2021’de göreve başlamış ve yasal çerçevede dört yıl sürmesi planlanmıştı.
Üç yıldan beri koalisyonun dağılıp seçimlere gidilmesi olasılığı sıklıkla gündeme taşınsa da bu olasılık ancak hükümetin üçüncü yılında gerçekleşti.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Maliye Bakanı Christian Linder’in görevine son vererek hükümetin dağıldığını 6 Kasım akşamı duyurdu. Başbakan 15 Ocak 2025’te Federal Meclis’ten güvenoyu talebinde bulunacağını ve sonraki süreçte muhtemelen Mart 2025 sonlarında erken seçime gidilmesini planladığını açıkladı.
Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier de ülkesindeki siyasi krize ilişkin “Bir koalisyonun sona ermesi dünyanın sonu değildir. Bu, geride bırakmamız gereken ve bırakacağımız bir siyasi krizdir” demişti.
Yoğun tartışmalar ve muhalefetin baskısıyla Scholz, 15 Ocak kararını değiştirerek 11 Aralık’ta meclise güvenoyu talebinde bulunacağını, buna ilişkin oylamanın da 16 Aralık’ta yapılacağını açıkladı.
Güvenoyu talebinin planlandığı gibi olumsuz sonuçlanması durumunda 23 Şubat 2025’te erken seçimlerin yapılması yönünde bir uzlaşıldı.
Azınlık hükümeti muhalefetin desteğini umut ediyor
Almanya’da 6 Kasım’da FDP’nin koalisyondan ayrılmasıyla SPD, Yeşiller’le azınlık hükümeti olarak göreve devam ediyor.
Scholz liderliğinde azınlık hükümeti seçimlere kadarki süreçte bazı öncelikli yasa tasarılarını Federal Meclisten geçirmeyi hedefliyor ve ana muhalefet CDU/CSU’nun desteğini umuyor.
Fakat muhalefetten destek gelip gelmeyeceği net değil.
Seçim kampanyasında gündeme gelecek konular
Seçim kampanyasında Alman ekonomisindeki olumsuz gidişata dair partilerin çözüm önerilerinin gündeme gelmesi bekleniyor.
Ayrıca Ukrayna’daki savaş ve etkileriyle ilgili partilerin ve hatta başbakan adaylarının politika tercihlerinin öne çıkacağı tahmin ediliyor.
Scholz’un uzun bir süredir direndiği ve hatta koalisyon ortaklarından dahi ayrıştığı Taurus seyir füzelerinin Ukrayna’ya gönderilmemesi kararındaki ısrarı önümüzdeki süreçte de devam edecek.
Seçimlerde dört başbakan adayı
Almanya’daki genel seçimde ilk kez dört şansölye adayı yarışacak.
Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin adayı CDU lideri Friedrich Merz olurken SPD yönetimi partinin başbakan adayı olarak Scholz’u gösterdiğini duyurdu.
Yeşiller, Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı Robert Habeck’i başbakan adayı olarak belirlerken Eş Başkan Alice Weidel’i bu makam için aday gösteren AfD, ilk kez bir başbakan adayıyla seçimlere katılacak.
Geçmişe kıyasla daha fazla partinin şansölye adayı belirlemesi kitle partilerinin gerilemesinin ve küçük partilerin de eyaletlerden sonra artık federal düzlemde de birinci gelme olasılığının artmasının bir neticesi.
Anketler ve seçim sonrası koalisyon olasılıkları
Partilerin son anketlere göre oy oranları şöyle:
* CDU/CSU: Yüzde 32-33
* AfD: Yüzde 18-19
* SPD: Yüzde 15
* Yeşiller: Yüzde 13-14
Üçlü koalisyonun yeniden kurulmaması tüm partilerin neredeyse ortak beklentisi. Ancak bazı partilerin şimdiden yakınlaşma eğiliminde oldukları görülebiliyor.
CDU’lu bazı isimler yeni dönemde CDU/CSU-Yeşiller koalisyonuna dair ılımlı mesajlar veriyor.
Fakat bu yaklaşım CDU’nun kardeş partisi Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) Partisi’nde yoğun tepkilere neden oluyor.
Kamuoyunda dikkate değer diğer koalisyon olasılığı CDU/CSU’nun SPD’yle bir ‘büyük koalisyon’ hükümeti kurması.
Üçlü alternatif koalisyon olasılıklarının 23 Şubat 2025 sonrasında gündeme gelmesi beklenirken AfD’yle koalisyon kurmayıysa tüm partiler reddediyor.
