ABD’nin JP Morgan üzerinden dondurduğu 2 milyar dolarlık Rosatom fonunun serbest bırakılmasıyla Akkuyu Nükleer Santrali Projesi yeniden ivme kazandı. Moskova ve Ankara hattında yürütülen diplomasi trafiğiyle finansal akıştaki sıkıntılar aşıldı. Kalkan blokajla sahada üretim temposu hızla yükseldi.
Türkiye’nin ilk nükleer güç santrali Akkuyu NGS, yalnız mühendislik ölçeğiyle değil, aynı zamanda finansal büyüklüğüyle de dev bir proje olarak öne çıkıyor. Toplam maliyeti 20 milyar dolar civarındaki proje, Rusya Devlet Nükleer Enerji Kurumu Rosatom tarafından finanse ediliyor. Daha önce Rosatom tarafından Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin yapımında kullanılmak üzere ayrılan yaklaşık 2 milyar dolarlık fon, ABD merkezli JP Morgan tarafından donduruldu. Blokenin nedeni doğrudan Türkiye değil, Rusya merkezli finans kuruluşlarının uluslararası SWIFT sistemi üzerinden yaptığı işlemlerde güvenlik ve yaptırım denetimleriyle ilgiliydi. Bu blokaj, projede ciddi gecikmelere yol açtı.
Ankara süreçte arabuluculuk yaptı
Rus cephesi kısa süre önce yaptığı açıklamada, finansal akıştaki sıkıntıların aşıldığını ve projenin yeniden tam kapasiteyle ilerlediğini duyurdu. Rosatom’un Birinci Genel Müdür Yardımcısı Kirill Komarov, ABD’nin bloke ettiği tutarın serbest bırakıldığını, fonların alternatif kanallar üzerinden Türkiye’ye aktarıldığını söyledi. Kulislerde söz konusu sorunun çözümünde Ankara’nın da aktif arabuluculuk yaptığı dile getirildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın hem Rosatom hem ABD Hazine yetkilileriyle yürüttüğü temaslarda, Akkuyu’nun Türkiye’nin ulusal enerji arz güvenliği projesi olduğunu vurguladığı öğrenildi. Bu gerekçe, ABD tarafında ‘projeye spesifik muafiyet’ sağlanmasına kapı araladı.
Para transferinde özel koridor adımı
Kremlin kaynaklarına göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, hem Rus Maliye Bakanlığı hem Rosatom yönetimiyle doğrudan temas kurarak ‘Akkuyu’nun stratejik öncelikli proje’ statüsünü yeniden tanımladı. Bu adım, projeye aktarılacak fonların Rusya’nın alternatif ödeme sistemleri üzerinden yeniden düzenlenmesine olanak tanıdı. Putin’in devreye girmesinin ardından Rusya, Türkiye’ye yönelik ödemelerde ‘özel koridor’ statüsünü tanımladı. Bu sayede Akkuyu NGS için ayrılan kaynaklar, ABD kontrolündeki uluslararası bankacılık sistemine girmeden Türkiye’ye aktarılmaya başladı. Aynı zamanda, Putin’in devreye girmesinin ardından ABD’de dondurulan tutarların serbest bırakıldığı, geri kalan fonların da Rusya’nın yeni ödeme sistemleri üzerinden kesintisiz şekilde aktarıldığı ifadeleri dikkat çekti. Finansal blokenin kaldırılmasında Trump ile Putin arasındaki samimi diyaloğun da etkisi olduğu kaydedildi.
Çalışan sayısı yeniden 30 bini buldu
Finansal akışın yeniden sağlanmasıyla birlikte Akkuyu sahasında çalışma temposu belirgin biçimde arttı. İşlerin aksadığı dönemde sahadaki çalışan sayısı 12 bin kişiye kadar gerilerken, şu anda 30 bini aşkın mühendis, teknisyen ve işçi dört reaktör sahasında eş zamanlı olarak görev yapıyor. İlk ünitenin 2026’da devreye girmesi, kalan üç ünitenin de 2028’e kadar kademeli olarak işletmeye alınması planlanıyor.
