2023 yılı itibarıyla kadınların iş gücüne katılma oranı yüzde 35,8’de kaldı. Kadınların eğitim seviyesi düştükçe işgücüne katılım da geriliyor. Öyle ki, okuryazar olmayan kadınlarda oran yüzde 13,8’e kadar düşüyor. Öte yandan BİST50 şirketlerinin yönetiminde kadın oranı ise yüzde 20’ye bile ulaşmıyor.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla, kadın nüfus 42 milyon 811 bin 834, erkek nüfus 42 milyon 853 bin 110 oldu. Toplam nüfusun %49,98’ini kadınlar, %50,02’sini ise erkekler oluşturdu. Kadın nüfusun oranı, 60-74 yaş grubunda %52’ye yükseldi. Doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye geneli için 77,3 yıl iken kadınlarda 80,0 yıl, erkeklerde 74,7 yıl oldu.
Ulusal Eğitim İstatistiklerine göre, 25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim süresi 2023 yılı itibarıyla Türkiye genelinde 9,3 yıl, kadınlarda 8,6 yıl, erkeklerde 10,1 yıl oldu. Yükseköğretim mezunu 25 ve üzeri yaştakilerin toplam nüfus içindeki oranı 2023 yılında %24,4 oldu. Bu oran kadınlarda %22,7, erkeklerde ise %26,2 oldu.
Yarı zamanlı çalışan kadınlar erkeklerin iki katına ulaşıyor
Hanehalkı İşgücü Araştırmasına göre 2023 yılında 15 ve üzerindekilerin işgücüne katılma oranı %53,3 olurken kadınlarda %35,8’de kaldı. Erkeklerde ise %71,2 oldu. Kadınların eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne daha fazla katıldıkları görüldü. Okuryazar olmayan kadınlarda %13,8 olan bu oran lise altı eğitimli kadınlarda %26,8, lise mezunu kadınlarda %37,4, mesleki veya teknik lise mezunu kadınlarda %45,0, yükseköğretim mezunu kadınlarda %68,9 oldu. Yarı zamanlı çalışanların istihdam içindeki oranı 2023 yılında %10,2 olurken bu oran kadınlarda %16,1, erkeklerde ise %7,3 oldu.
Cinsiyetler arası ücret farkı, yüksek öğretim mezunlarında en fazla
Erkek ve kadın arasındaki ücret veya kazanç farkının erkek ücret veya kazancına yüzdesel oranı olarak tanımlanan “cinsiyetler arası ücret veya kazanç farkı” en yüksek %17,4 ile yükseköğretim mezunlarında, en düşük %13,2 ile ilkokul ve altı mezunlarda gerçekleşti. Üst ve orta düzey yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2012 yılında %14,4 iken 2023 yılında %20,6’ya yükseldi.
Her 3 kadından biri yoksulluk riski altında yaşıyor
Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistiklerine göre yaş gruplarına göre yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranına bakıldığında, 2024 yılında toplam nüfusun %29,3’ünün risk altında olduğu, bu oranın kadınlarda %31,5 iken erkeklerde %27,1 olduğu görüldü. Aynı oranlara 18-64 yaş grubu için bakıldığında, yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında bulunan kadınların oranı %29,5, erkeklerin oranı %23,1 olarak görüldü.
