Küresel piyasalar, Ortadoğu’da tırmanan gerilimin etkisiyle negatif bir seyir izledi. İran’ın İsrail’i hedef alan füzel saldırısı büyük bir savaş endişelerini tırmandırdı. Güvenli liman varlıklara talep arttı. Ayrıca bugün ABD’de açıklanacak özel sektör istihdamı verisi yatırımcıların odağına yerleşti.
Ortadoğu’daki çatışmaların durumu ve dünya genelinde enflasyonla mücadelenin resesyonla sonuçlanıp sonuçlanmayacağına ilişkin soru işaretleri risk iştahını törpülemeye devam ediyor.
Dün, İran Devrim Muhafızları Ordusu, İsrail’e balistik füze saldırısı başlattığını duyurmuştu.
İsrail’in karşılık vereceğine yönelik tehditleri ve İran’ın karşılık verilmesi durumunda daha şiddetli tepki verileceğine yönelik açıklamalarının ardından bölgede gerilim yüksek kalmaya devam ediyor.
ABD sanayisinde daralma işareti
Öte yandan, dün açıklanan verilere göre ABD’de JOLTS açık iş sayısı, ağustosta 8 milyon 40 bine çıkarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
Analistler, söz konusu verinin iş gücü piyasasında beklentilerin üzerinde bir soğuma olabileceği endişelerini beslediğini belirterek, cuma günü açıklanacak istihdam verilerinin yatırımcıların odağında kalmayı sürdürdüğünü söyledi.
Ülkede inşaat harcamaları ağustosta artış beklentisinin aksine yüzde 0,1 azalışla 2 trilyon 132 milyar dolara indi.
ABD’de Tedarik Yönetim Enstitüsü’nün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde 47,2 ile piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. S&P Global’in imalat sanayi PMI verisi de yukarı yönlü revize edilerek 47,3 oldu. Endeksler, ülkede imalat sektöründeki daralmanın sürdüğüne işaret etti.
Silah şirketlerinin hisseleri pozitif
Orta Doğu’da tansiyonun yükselmesi, bazı savunma ve enerji şirketlerinin hisselerini pozitif etkilerken, çatışmalardan rezervasyonların zarar görebileceği endişeleriyle kruvaziyer şirketlerinin hisselerinde düşüş yaşandı.
F-35 savaş uçağının ana yüklenicisi ABD’li savunma şirketi Lockheed Martin’in hisseleri yüzde 4’e yakın, Northrop Grumman’ın hisseleri yüzde 3’ün üzerinde değer kazandı. Patriot füze sisteminin üreticisi RTX’in hisseleri yaklaşık yüzde 3, General Dynamics’in hisseleri yüzde 1 yükseldi.
Kruvaziyer şirketlerinden Carnival’ın hisseleri yüzde 2,5, Norwegian Cruise Line’ın hisseleri yüzde 3 ve Royal Caribbean Cruises’ın hisseleri yüzde 2,3 geriledi.
Faiz indirimi beklentileri
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda yıl sonuna kadar Fed’in 75 baz puanlık indirim yapacağı beklentisi güçlü kalmaya devam ederken, kasımda yüzde 60 ihtimalle 25 baz puanlık bir faiz indirimi yapılacağı öngörülüyor.
Söz konusu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda yüzde 3,75 seviyesinde bulunurken, dolar endeksi 101,2’den güne başladı.
Jeopolitik risklerin artması sonrasında altının ons fiyatı dün yüzde 1,1 değer kazanırken, şu sıralarda önceki kapanışın yüzde 0,3 altında 2.656 dolardan işlem görüyor.
Petrol fiyatları yükseldi
Brent petrolün varil fiyatı da Ortadoğu’daki gerilimin etkisiyle dün yüzde 3,4 değer kazanmasının ardından, şu sıralarda önceki kapanışın yüzde 0,3 üzerinde 74,5 dolar seviyesinde bulunuyor.
Dün, Dow Jones endeksi yüzde 0,41, S&P 500 endeksi yüzde 0,93 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,53 düştü. ABD’de endeks vadeli kontratlar da güne negatif bir seyirle başladı.
Avrupa borsaları satıcılı
Avrupa borsalarında, Ortadoğu’da çatışmalara ilişkin endişelerin artmasıyla dün İngiltere hariç satış ağırlıklı bir seyir izlendi.
Avrupa’nın bankacılık endeksi yüzde 2,84 düşüşle kayıplara öncülük etti. Teknoloji şirketlerinin hisseleri ortalama yüzde 0,65 gerilerken, otomotiv şirketlerinin hisseleri yüzde 1,17 değer kaybetti.
Makroekonomik veriler tarafında ise dün, düşen enerji fiyatları eylülde Euro Bölgesi’ndeki enflasyon oranını son üç yılın en düşük seviyesine indirdi. Bölgede mal ve hizmet fiyatları geçen yılın aynı ayına kıyasla ortalama sadece yüzde 1,8 arttı.
Euro Bölgesi’nde yıllık enflasyon, 3 yılı aşkın bir süredir ilk kez Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) orta vadede Euro Bölgesi ekonomisi için ideal olarak gördüğü yüzde 2 hedefinin altında kaldı.
Buna ek olarak, Euro Bölgesi’nde imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) eylül ayında 0,8 puan düşerek 45 puana inerken, Almanya’da imalat sanayi PMI 40,6 ile beklentilerin üzerinde gelmesine karşın zayıf kalmayı sürdürdü.
İngiltere’de imalat sektörü PMI verisi ise eylülde 51,5 ile beklentilere paralel şekilde büyümesini sürdürürken, iş dünyası güveni 9 ayın en düşük seviyesine indi.
Analistler, söz konusu verilerden alınan sinyallerin, ECB’nin para politikasını gevşetmeye devam edeceği ve ekimde politika faiz oranını tekrar düşüreceği yönündeki beklentileri artırdığını söyledi.
Dün, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,58, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,81 ve İtalya’da FTSE MIB endeksi yüzde 1,04 düşerken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,48 yükseldi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar ise güne karışık bir seyirle başladı.
Asya piyasaları negatif
Asya piyasalarında yeni işlem gününde Hong Kong hariç negatif bir seyir hakim olurken, Çin’de tatil sebebiyle işlemler gerçekleşmiyor.
Ortadoğu’da artan gerilimin Asya piyasalarında da risk iştahını törpülemesine karşın, Çin’in açıkladığı ekonomik teşvik paketlerinin etkisiyle Hong Kong pozitif seyretmeye devam ediyor.
Öte yandan dün, Japonya’da iktidardaki Liberal Demokrat Parti’nin (LDP) yeni lideri İşiba Şigeru, Temsilciler Meclisi’nde düzenlenen olağanüstü oturumda ülkenin başbakanı seçildi.
İşiba’nın, görevini 27 Ekim’de düzenlenmesi planlanan erken genel seçimlere kadar yürütmesi bekleniyor.
Bugün açıklanan verilere göre, Japonya’da eylül ayına ilişkin tüketici güven endeksi 36,9 ile beklentilerin altında gerçekleşti.
Dolar/yen paritesi ise dün günü yüzde 0,1 azalışla 143,57 seviyesinde tamamlarken, şu sıralarda yüzde 0,2 artışla 143,9 seviyesinde bulunuyor.
Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,8 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,6 düşerken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 5,8 yükseldi.
Borsa İstanbul’da sert düşüş
Dün, satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü önceki kapanışa göre yüzde 3,25 azalışla 9.351,22 puandan tamamladı.
Dolar/TL, dün yatay seyirle 34,1978’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışın hemen üzerinde 34,2080 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri, yurt dışında ise Euro Bölgesi’nde işsizlik oranı ve ABD’de ADP Özel Sektör İstihdamı verilerinin takip edileceğini belirterek, BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.200 puanın destek, 9.500 ve 9.600 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.
