Küresel ısınma sonucu yüzyılın sonunda Avrupa Alpleri ve Kafkasya Dağlarındaki buzulların tamamen yok olacağı tahmin ediliyor.
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) verilerine göre küresel ısınma sonucu deniz ve hava sıcaklıkları artıyor.
Bu nedenle büyük miktarda tatlı su depolayan buzullar hızla eriyor.
Dünyanın en büyük buz kütlelerinden Antarktika’da her yıl ortalama 135 milyar ton, Grönland’daysa 266 milyar ton buz kaybediliyor.
Zürih Federal Teknoloji Enstitüsü Harita Mühendisliği’nden Dr. Matthias Huss’un verdiği bilgilere göre buzul tabakasındaki değişimin ana sebebi, iklim koşullarıyla doğrudan bağlantılı.
Özellikle son yüzyıldaki değişimlerin ana nedeniyse insan faaliyetleri sonucu artan ısınma.
1850’deki Küçük Buz Devri’nden sonra buzullar gerilemeye başladı
Buzulların kapladığı alan 1850’lerde son 10 bin yılın en yükseğine ulaşmıştı. Bu sebeple o dönem ‘Küçük Buz Devri’ diye anılıyordu.
Dr. Huss, “O tarihten bu yana buzullar gerileme sürecine girdi ve özellikle son birkaç on yılda bu süreç belirgin biçimde hızlandı” dedi.
Dünya genelinde buzulların son 100 yılda kütle kaybıyla ilgili yeterli veri bulunmuyor. Ancak Dr. Huss kaybın ‘muazzam boyutlarda’ olduğunu ve son 20 yılda 6 bin kilometreküpten fazla buzulun eridiğini söyledi.
Bu miktar Grönland ve Antarktika’daki devasa buz tabakalarından daha büyük ve toplam hacmin yüzde 5’ine denk geliyor.
Ayrıca dünya genelinde buzulların erime hızı da 2010-2020 arasında 2000-2010 dönemine göre yüzde 36 artmış durumda.
‘Küresel ısınma o kadar hızlı ki buzullar koşullara uyum sağlayamıyor’
Dr. Huss şunları anlattı:
“İklim ısındığında buzullar erimeye başlar ve geri çekilir. Normalde bu süreçte buzullar daha yüksek, dolayısıyla daha soğuk bölgelere çekilerek yeniden denge kurmaya çalışır.
Eğer ısınma hızı yavaş olsaydı, buzullar bu yeni koşullara uyum sağlayabilir ve erime hızı zamanla azalabilirdi. Ancak günümüzde küresel ısınma o kadar hızlı ilerliyor ki buzullar bu dengeyi kuramadan hızla eriyor. Bu da, buzulların iklimle olan doğal dengesinin bozulduğunu ve bu dengesizliğin giderek arttığını gösteriyor.”
En hızlı kayıp Avrupa Alpleri, Kafkasya ve Rocky Dağları gibi görece küçük buzulların olduğu bölgelerde.
Toplam buz kaybı açısından Alaska, Patagonya gibi bölgelerin durumuysa kritik.
2000 civarında dünya genelinde yaklaşık 700 bin kilometrekare buzul alanı ve toplamda yaklaşık 160 bin kilometreküp buz hacmi bulunuyordu. Günümüzde bu rakamların yüzde 5-10 azaldığı düşünülüyor.
‘2100’de deniz seviyesinin en az 1 metre yükselmesi bekleniyor’
Gelecekte, iklimin nasıl değişeceğine bağlı olarak buzulların daha büyük ölçüde erimesinin beklendiğini belirten Dr. Huss şöyle devam etti:
“Dünya genelinde, 2100’e kadar mevcut buzların yüzde 26-41’inin kaybolacağı öngörülüyor ve uzun vadede bu oran daha da artabilir. Bölgesel olarak ise örneğin Avrupa Alpleri ve Kafkasya Dağlarında bazı senaryolarda tüm buzulların tamamen yok olacağı tahmin ediliyor.
2100 yılına gelindiğinde en az 1 metre deniz seviyesi yükselmesi bekleniyor. Bu durum kıyı bölgelerinde yaşayan milyarlarca insanı tehdit ediyor.”
Dr. Huss, küresel karbon emisyonlarının sınırlanmasının atılacak en önemli adım olduğunu belirterek sözlerini şöyle tamamladı:
“Emisyonlar mümkün olan en düşük seviyeye indirilmesi iklimi etkili bir şekilde dengeleyebilir ve uzun vadede buzulların da istikrar kazanmasını sağlayabilir. Aynı zamanda iklimin dengelenmesi, sıcak hava dalgaları, kuraklıklar ve şiddetli yağışlar gibi aşırı hava olaylarının etkilerini azaltmak açısından da pek çok olumlu sonuç doğuracaktır.”
