Yatakta telefona bakarak geçirilen süre ile uyku kalitesi arasında ters orantı var.
Norveç’te 45 binden fazla öğrenciyle yapılan anketin sonuçlarına göre yatakta ekrana bakarak uzun zaman geçiren kişilerin uykusuzluk ve uyku kaybı yaşama olasılığı daha yüksek.
Araştırmacılar, 18-28 yaş aralığındaki öğrencilerden 2022’de toplanan anket verilerine dayanarak yatakta ekran başında geçirilen zaman ile uyku düzeni arasındaki bağlantıyı inceledi. Sosyal medya kullanımının diğer ekran aktiviteleriyle karşılaştırıldığında uyku üzerindeki etkisine de bakıldı.
Katılımcılardan yattıktan sonra herhangi bir dijital medya kullanıp kullanmadığını belirtmesi istendi.
Seçenekler arasında film veya televizyon izlemek, sosyal medyayı kontrol etmek, internette gezinmek ve oyun oynamak yer alıyordu.
Uyumadan önce yatakta telefona baktığını söyleyenlerin yüzde 69’u, sosyal medyanın yanı sıra diğer aktiviteleri de yaptığını belirtti.
Katılımcılara haftada kaç gece, ne kadar süre ekrana baktığı, ne sıklıkla uykuya dalmakta veya uykuyu sürdürmekte zorluk çektiği, erken uyanıp uyanmadığı, yorgunluk çekip çekmediği de soruldu.
En az üç ay boyunca haftada en az üç gece veya üç gün bu sorunları yaşadığını söyleyenlerin uykusuzluk çektiği belirlendi.
Araştırmada, ekran başında geçirilen her bir saatlik ek sürenin, uykusuzluk riskini yüzde 63 oranında artırdığı ve 24 dakika daha az uykuyla bağlantılı olduğu bulundu.
Frontiers dergisinde yayınlanan araştırmanın baş yazarı Norveç Halk Sağlığı Enstitüsü’nden Dr. Gunnhild Johnsen Hjetland şunları söyledi: “Sosyal medya ile diğer ekran aktiviteleri arasında önemli bir fark bulamadık. Bu da ekran kullanımının uyku bozukluğunda anahtar faktör olduğunu gösteriyor. Diğer yandan bu çalışma nedenselliği belirleyemiyor; örneğin, ekran kullanımının uykusuzluğa yol açıp açmadığını veya uykusuzluk çeken öğrencilerin ekranı daha fazla kullanıp kullanmadığını belirleyemiyor.“
Peki daha iyi bir uyku için ne yapabilirsiniz?
Geç saatlerde telefon kullanımı ve sürekli kötü haberlere maruz kalmak uyku bozukluğunun sebeplerinden biri. Yatakta sosyal medyada gezinmenin fiziksel ve ruhsal sağlık üzerindeki etkileri hala tartışılsa da uzmanlar, uykuya dalmadan hemen önce dijital cihazları kullanmayı bırakmayı öneriyor.
Her gün aynı saatte yatıp aynı saatte kalkma rutini oluşturmak uyku kalitesini iyileştirirken, kendinizi uyumaya zorlamak yerine, nefes egzersizleri yapmak, kitap okumak veya banyo yapmak gibi rahatlatıcı aktiviteler uykuya dalmayı kolaylaştırıyor.
Uzmanlar ayrıca yatmadan önce kafein, alkol ve ağır öğünlerden uzak durmanızı, hafif egzersiz yapmanızı ve mümkünse yatak odanızı daha konforlu hale getirmenizi öneriyor.