ABD Başkanı Donald Trump, kurucuları arasında Rusya ve Çin’in yer aldığı BRICS’e üye ülkeleri ‘EK’ yüzde 10 gümrük vergisiyle tehdit etti.
2006’da Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin, gelişmekte olan ülkelerin uluslararası konularda daha çok söz sahibi olması amacıyla BRICS’i kurdu. Adını kurucu ülkelerin İngilizce baş harflerinden alan blokun 11 üyesi var: Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika, Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ve Endonezya.
BRICS blokuna üye gelişmekte olan ülkeler, Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde düzenlenen 17’nci yıllık zirve için yeni toplanmıştı. Zirve bugün sona erecek.
‘ABD, doların hegemonyasını kullanıyor’
Fakat ABD başkanı uzun süredir BRICS üyesi ülkeleri ‘dolardan uzaklaşmaya çalışmak’la suçluyor ve gümrük vergileriyle tehdit ediyor.
78 yaşındaki Trump bugün de sosyal medyadan şöyle yazdı: ”BRICS’in ABD karşıtı politikalarına uyum sağlayan bütün ülkelere EK yüzde 10 gümrük vergisi uygulanacak. İstisnasız.”
Buna karşılık Çin’in ABD Büyükelçiliği Sözcüsü Liu Pengyu, ABD’yi küresel ekonomiyi istikrarsızlaştırmakla suçlamıştı:
“ABD uzun zamandır krizleri yönlendirmek, ABD’deki enflasyonu dünyanın diğer bölgelerine yaymak ve bunu uluslararası ekonomik ve finansal istikrara zarar veren bir araç haline getirmek için doların hegemonyasını kullanıyor.”
BRICS 17’nci Liderler Zirvesi kapsamında dün ortak bir bildiri yayınlandı. Bildiride, Gazze Şeridi’nin, Filistin’in ‘vazgeçilmez bir parçası olduğu’ belirtildi. Ayrıca İsrail güçlerinin işgal altındaki tüm Filistin topraklarından tamamen çekilmesi ve Gazze’de kalıcı bir ateşkes için çağrı yapıldı.
Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde BRICS Liderler Zirvesi düzenlendi, 6 Temmuz 2025. Fotoğraf: AA
ABD’nin ‘kurtuluş günü’: Gümrük vergileri
Trump ocakta yeniden göreve geldiğinden beri diğer ülkelerden alınan mallara bir dizi gümrük vergisi getirdi. Böylece Amerikan üretimini canlandıracağını ve istihdamı koruyacağını iddia ediyordu.
Nitekim, bir dizi yeni gümrük vergisini duyurduğu 2 Nisan tarihini ‘ABD’nin kurtuluş günü’ ilan etmişti. Hatta kimi ülkelere yüzde 50’ye kadar gümrük vergisi uygulayacağını duyurmuştu.
Fakat en sert planlarını hızla askıya almış ve 9 Temmuz’a kadar sürecek üç aylık müzakere süreci başlatmıştı. Bu süreçte ABD, çoğu uluslararası ticaret ortağından gelen ürünlere yüzde 10 oranında gümrük vergisi uygulamaya başladı.
BRICS’in önemi
Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 45’ini ve küresel ekonominin yüzde 28’ini temsil eden BRICS, uluslararası alanda giderek daha görünür hale geliyor.
BRICS, gelişmekte olan ülkelerin küresel karar alma süreçlerinde daha fazla temsil edilmesini savunuyor ve ‘tek kutuplu Batı egemenliği’ne alternatif güç odağı olmayı hedefliyor.
Öyle ki BRICS’in kurduğu Yeni Kalkınma Bankası, altyapı ve kalkınma projelerine milyarlarca dolar aktardı. Ayrıca enerji, ticaret ve diplomasi alanlarında iş birliğini güçlendiriyor. Dolayısıyla çok kutuplu bir dünya düzeni ve küresel yönetim reformu talepleriyle uluslararası sistemde dengeleyici bir rol üstlenme iddiası var.