Norveç, Kuzey Denizi’nin altına karbondioksit depolamak için başlattığı 30 milyar dolarlık (1 trilyon 80 milyar) projenin ilk taşıma gemisi Northern Pioneer’ı teslim aldı.
Karbon yakalama ve depolama teknolojilerinde lider Norveç, geçen yıl başlattığı ‘Northern Lights’ projesiyle sanayi tesislerinden toplanan karbondioksiti (CO2) Kuzey Denizi’nin altına depolamayı amaçlıyor.
Proje için tasarlanmış dört karbon taşıma gemisinin ilki Northern Pioneer, karbondioksiti Bergen kenti açıklarındaki bir depolama tesisine taşıyacak. Gemi, tek seferde 8 bin ton sıvılaştırılmış karbondioksit taşıyabiliyor.
Bu tesiste karbondioksit, deniz tabanının yaklaşık 1,6 kilometre altındaki tuzlu su akiferine pompalanarak kalıcı olarak depolanacak.
Böylece su dolu kaya katmanları (akifer), karbondioksiti güvenli bir şekilde hapsedecek.
Lider Norveç
Norveç, 2020’de ‘Longship’ adlı bir karbon yakalama ve depolama (CCS) girişimi başlatmıştı. ‘Northern Lights’, bu projenin en kritik aşamalarından.
Büyük petrol şirketleri Equinor, Shell ve TotalEnergies ortaklığındaki bu projeyle, endüstriyel emisyonlarla mücadele konusunda dünyanın ilk büyük ölçekli karbon yakalama ve depolama merkezi hedefleniyor.
Nitekim Almanya ve İskandinav ülkeleri başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesi çimento, gübre ve çelik sektörleri için CCS teknolojisine yatırım yapıyor.
Fakat büyük ölçüde devlet desteğine dayanan bu teknoloji epey maliyetli, karmaşık ve hala deneme aşamasında.
Özel sektörün uzun vadede teknolojiye ne kadar yatırım yapacağı ise belirsiz.
Avrupa ülkeleri kolları sıvadı
Birçok Avrupa ülkesi, karbon depolama altyapısını geliştirmek için yeni projelere hazırlanıyor.
Gelecek beş yılda karbon depolama tesisi kurmayı planlayan ülkeler ve projeleri şöyle:
İlk aşamada 1,5 milyon ton karbondioksit
Alman şirket Heidelberg Materials AG’nin Oslo’daki çimento fabrikası, bu yılın ortasına doğru karbondioksit yakalamaya başlayacak.
Bu tesis, aynı zamanda Northern Lights projesinin ilk müşterisi olacak.
Almanya’da ekonomi ve iklim koruma bakanı Robert Habeck geçen yıl, ‘‘Karbondioksitin atmosferde olmasındansa, yeryüzünde olmasını tercih ederim’’ demişti.
Projenin ilk aşaması kapsamında yılda yaklaşık 1,5 milyon ton karbondioksitin yakalanarak deniz altına depolanması planlanıyor.
Norveç, karbon depolama hizmetiyle, gelecek on yılda Avrupa’nın endüstriyel emisyonlarını azaltmada kritik bir rol oynayabilir. Ama pazarın ne kadar hızlı büyüyeceği belirsiz.