Roma İmparatoru Marcus Aurelius’un Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan bronz heykeli, 65 yıl sonra Türkiye’ye getirildi.
MS 2’nci ve 3’üncü yüzyıllara tarihlenen Marcus Aurelius heykeli, Burdur’un Gölhisar ilçesindeki Boubon Antik Kenti’nde 1960’lı yıllarda yapılan kaçak kazılar sonucu yurt dışına çıkarıldı. Anadolu’nun en nadide bronz heykellerinden biri olan eser, yıllar sonra el değiştirerek ABD’nin Ohio eyaletindeki Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonuna girdi.
Heykel, 65 yıl sonra bilimsel analizler, arşiv belgeleri ve tanık ifadeleriyle Türkiye’ye iade edildi. Süreç New York Manhattan Bölge Savcılığı ve ABD İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi işbirliğinde yürütüldü.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy eserin yakında sergileneceğini şu sözlerle duyurdu:
“Filozof imparatoru çok yakında, sürpriz bir sergide Ankaralılarla buluşturacağız. Türk arkeolojisinin önemli ismi rahmetli Prof. Dr. Jale İnan öncülüğünde başlayan bu süreçte emeği geçen Burdur Müzemize, Boubon kazı ekibimize, özellikle de Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanlığımıza teşekkür ediyorum.”
Türkiye’nin 65 yıldır takip ettiği bu eser, Roma İmparatoru Marcus Aurelius’u bir filozof olarak tasvir etmesi nedeniyle antik sanat tarihinde özel bir yere sahip.
İki ülke arasında yapılan görüşmeler neticesinde yalnız Marcus Aurelius heykeli değil, aynı zamanda Boubon kökenli ‘Lucius Verus’, ‘Septimius Severus’ ve ‘Caracalla’ gibi Roma imparatorlarına ait diğer heykel ve heykel başları da Türkiye’ye iade edildi.
Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi (HSI), özellikle tanıkların 1967’deki kaçak kazıya dair verdiği bilgiler, kaide üzerindeki negatif izlerle heykelin ayak ölçülerinin birebir uyuşması ve benzer bir sandalet örneğinin Kybra Antik Kenti kazılarında bulunması nedeniyle Türkiye’nin iade talebini haklı buldu. Böylece Cleveland Sanat Müzesi’ndeki heykele el konuldu.
Sanat müzesinin iade talebine itirazı üzerine 1967’de jandarma operasyonuyla el konulan ve halen Burdur Müzesi’nde korunan Valerianus heykeli referans alındı.
Bu heykelin içindeki toprak ile Marcus Aurelius heykelinden örnekler alındı, her iki eserin aynı ortamda korunmuş olup olmadığı araştırıldı.
Yapılan laboratuvar testleri, her iki heykelin de aynı toprak bileşimine sahip olduğunu ve Boubon Antik Kenti’nden çıkarıldığını bilimsel olarak kanıtladı.