Merkez Bankası’nın faiz indiriminde hızlı davranacağı beklentisi karşılık bulmadı. Yüksek faizler inşaatın canlanmasını önledi. Vatandaş da ev hayalini ertelemek zorunda kaldı.
Merkez Bankası’nın (MB) beklenen faiz indirimini ertelemesi, vatandaşın konut sahibi olma hayalini de zora soktu. Yüksek faiz oranları ve düşük gelirler nedeniyle Türkiye’de ev sahipliği oranı giderek azalıyor. TÜİK verilerine göre, ev sahipliği oranı yüzde 56,1’e kadar gerilerken, konut almak isteyenler faizlerde düşüş beklentisini sürdürüyor.
Uzmanlar MB’nin faiz indiriminde temkinli bir yol izleyeceğini belirtiyor
Yılın ikinci yarısında konut kredisi faizlerinin gerilemesi ve bunun da inşaat sektörüne canlılık getirmesi öngörülüyordu. Ancak bu beklenti gerçekleşmedi. Mart ayında Ekrem İmamoğlu ile birlikte birçok belediye başkanının tutuklanmasının ekonomik yansımaları, faiz indirimine değil, aksine faiz artışına yol açtı.
Nisan ayında MB, faizleri yeniden yüzde 42.5’ten yüzde 46’ya yükseltmek zorunda kaldı. Nefes’ten Yurdagül Uygun’un haberine göre temmuz ayına kadar faiz indirimlerini öteleyen MB, temmuzda yeniden faiz indirimine başladı. Temmuz ayında yeniden faizlerin yüzde 43’e düşürülmesi, umutları yeniden yeşertti. Bu arada toparlanma beklenirken, bu ay başında CHP İstanbul il yönetiminin görevden alınmasıyla başlayan yeni süreç ve ağustos ayı enflasyon verilerinin beklentilerin üzerinden gelmesi, faiz indirimi tahminlerinin aşağı yönlü revize edilmesine neden oldu. Uzmanlar MB’nin faiz indiriminde temkinli bir yol izleyeceğini belirtiyor.
Konut satışları sınırlı düzeyde kaldı
Vatandaşın düşük faizleri ancak gelecek yılın ikinci yarısında görebileceği ifade ediliyor. MB’nin verilerine göre, ortalama yıllık konut kredisi faizi hâlâ yüzde 39.56 düzeyinde bulunuyor. Bugün konut kredisi almak isteyen biri, 10 yılda kullandığı faizin yaklaşık üç katını ödemek zorunda kalıyor. Bu da konut satışlarının sınırlı düzeyde kalmasına yol açıyor.
Kullanılan kredinin 3 katı kadar faiz
10 yıllık 2 milyon lira konut kredisi kullanan birinin yıllık maliyet oranı yüzde 46.4. Yüzde 3.19 faizle ödeyeceği aylık taksit 65 bin 308 lira. Böylece 2 milyon lira için 10 yıl içinde geri ödenen tutar tam 7 milyon 836 bin 964 lira olurken, toplam faiz 5 milyon 836 bin 964 lirayı buluyor. Yani konut kredisi almak isteyen bir vatandaş, kullandığı kredinin yaklaşık üç katı kadar faiz ödemek zorunda. Bu durum da vatandaşı ev alma düşüncesinden uzaklaştırıyor.