Oregon Eyalet Üniversitesi öncülüğündeki araştırma, dünyanın hayati göstergelerinin alarm verdiğini ortaya koydu. Fosil yakıt kullanımı rekor seviyeye çıkarken, 2024 yılı kayıtlara geçen en sıcak yıl oldu. Bilim insanları, hızlanan ısınmanın “tehlikeli bir sera Dünya” riskini artırdığına dikkat çekiyor. Uzmanlar, “Hâlâ harekete geçmek için zaman var ama pencere daralıyor” uyarısında bulundu.
Oregon Eyalet Üniversitesi öncülüğündeki uluslararası araştırmacı ekibinin hazırladığı State of the Climate 2025 (İklim Durumu 2025) raporu, dünyaya ait 34 hayati göstergeden 22’sinin tarihi zirvelerde seyrettiğini ortaya çıkardı. Uzmanlar, bu gidişatın tehlikeli olduğunu söylüyor.
Rapora göre, 2024’te küresel fosil yakıt tüketimi rekor seviyeye ulaştı. Yenilenebilir enerji alanlarında güneş ve rüzgâr kullanımı da giderek artarken, rekor kırsa da hâlâ fosil yakıt kullanımının çok gerisinde kalıyorlar.
Dünyanın en sıcak yılı
2024 yılı kayıtlara geçen en sıcak yıl oldu. Küresel ısınmanın hızı artarken, bunun nedenlerinden birinin buzlarının erimesiyle ışıkların yansımasının azalması oluyor.
Euronews’in haberine göre, rapor, karbondioksitin de rekor seviyede olduğunu gösteriyor. Bunun yanı sıra okyanus ısısı eşi görülmemiş seviyelere ulaştı ve yangınlarla bağlantılı ağaç kaybı hızla arttı. Ağustos 2025 itibarıyla AB’deki orman yangını sezonu tarihinin en kötü dönemi olarak kaydedilirken, 1 milyon hektardan fazla alan kül oldu.
Aşırı hava olayları: Yeni normal
Araştırmacılar aşırı hava olaylarının “yeni normal” olduğunu vurguluyor. 2024 ve 2025’te aşırı hava olaylarının yol açtığı kayıplar arttı. Örnekler arasında, Teksas’taki sellerde en az 135 can kaybı, Los Angeles yangınlarında 250 milyar doları aşkın zarar ve Güneydoğu Asya’yı vuran Tayfun Yagi’de 800’den fazla ölüm yer alıyor.
Ayrıca okyanus akıntıları zorlanıyor. Atlantik Meridyen Dolaşımı (AMOC) zayıflıyor, bu da olası bir çöküş riski yaratıyor.
Rapora göre tüm bu göstergeler birbirine bağlı doğal sistemin hızla değiştiğini ortaya koyuyor. Araştırmacılar, “Hızlanan ısınma, kendi kendini pekiştiren geri bildirimler ve kritik eşik noktaları nedeniyle tehlikeli bir ‘sera Dünya’ senaryosu artık daha olası” uyarısında bulunuyor.
Potsdam İklim Etki Araştırmaları Enstitüsü Direktörü ve raporun ortak yazarı Johan Rockström, “Son yıllarda yüzey sıcaklığı, okyanus ısısı, deniz buzu kaybı ve yangınla bağlantılı ağaç kaybı gibi hayati göstergeler olağanüstü seviyelerde rekor kırdı,” dedi.
Umut ışıkları
IFL Science’a göre rapor tamamen karamsar değil. Verilere göre, yenilenebilir enerji altyapısı hızla büyüyor ve güneş ile rüzgâr enerjisi, 2050’ye kadar küresel elektriğin yüzde 70’ini karşılayabilecek potansiyele sahip.
Halkın iklim risklerine farkındalığı artıyor, bu da politikaları ve bireysel davranışları yavaş da olsa değiştiriyor.
Araştırmacılar, hâlâ harekete geçmek için zamanın olduğunu, ancak pencerenin daraldığını vurguluyor.
Ortak yazar William Ripple, “İklim değişikliğini hafifletme stratejileri mevcut, maliyet etkin ve acilen uygulanmalı. Hızlı ve kararlı hareket edersek ısınmayı sınırlayabiliriz. İklim değişikliğini hafifletmenin maliyeti, olası ekonomik kayıplardan çok daha düşük olacak,” dedi.
Raporun tamamı, hakemli bilimsel dergi BioScience’da yayımlandı.