Avrupa Birliği (AB), “1967’de işgal edilen topraklar üzerindeki İsrail egemenliğini tanımayacağız.” açıklamasında bulundu. 24 Ekim 2025 tarihinde gerçekleştirilen AB Liderler Zirvesi’nde, İsrail’e Filistin hükümetine ait dondurulan vergi gelirlerini serbest bırakması, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’teki gerilimi azaltması, yasa dışı yerleşim faaliyetlerini ve askeri operasyonlarını durdurması çağrısı yapıldı.
Brüksel’de düzenlenen zirvede “Orta Doğu” başlığı altında görüşülen konulara ilişkin sonuç bildirisi yayımlandı. Buna göre AB liderleri, Gazze’de ateşkes anlaşmasının sağlanmasında rol oynayan tarafları takdir etti ve süreçten duydukları memnuniyeti dile getirdi. İki devletli çözüme olan bağlılıklarını yineleyen liderler, Gazze’ye derhal ve engelsiz bir şekilde insani yardım ulaştırılmasının önemine vurgu yaptı. Ayrıca BM ve bağlı kuruluşlar ile insani yardım örgütlerinin bağımsız ve tarafsız biçimde çalışabilmesi gerektiği ifade edildi.
İnsani yardım ve uluslararası koordinasyon
Sonuç bildirisinde, “AB, barış çabalarına katkı vermeye ve ortaklarıyla aktif olarak etkileşimde bulunmaya devam edecek.” ifadesi yer aldı. AB’nin, Kıbrıs Deniz Koridoru da dahil olmak üzere kara ve deniz yolları üzerinden insani yardımın hızlı, güvenli ve engelsiz bir şekilde ulaştırılması için uluslararası ortaklarla koordinasyon içinde çalışacağı belirtildi. Bu kapsamda AB Refah Sınır Yardım Misyonu (EUBAM Refah) ve AB Filistin Toprakları Polis Misyonu (EUPOL COPPS) faaliyetlerinden tam olarak yararlanılacağı kaydedildi.
Gazze’nin yeniden inşasına destek
AB liderleri, bu misyonların yetkilerinin güçlendirilmesi gerektiğini vurgularken, Birliğin Gazze’nin istikrarına, geçiş yönetimine, toparlanmasına ve yeniden inşasına katkıda bulunmaya hazır olduğunu açıkladı. Bildiride, İsrail’in Filistin halkına temel hizmetlerin ulaştırılabilmesi için el koyduğu gümrük gelirlerini serbest bırakması çağrısı yinelendi.
Batı Şeria’daki gerilime dikkat çekildi
AB liderleri, Doğu Kudüs de dahil olmak üzere Batı Şeria’daki gerginliğin azaltılmasının önemine değindi. Hristiyan topluluklara yönelik yerleşimci şiddetinin ve uluslararası hukuka göre yasa dışı olan yerleşimlerin genişletilmesinin sona erdirilmesi gerektiği vurgulandı. İki devletli çözümü zayıflatan tüm faaliyetlerin durdurulması talep edildi.
AB’nin İsrail’e yaptırım planı
AB Komisyonu, İsrail’in Gazze’deki eylemleri karşısında yaklaşık iki yıllık sessizliğini 10 Eylül’de bozarak üye ülkelere yaptırım önerilerini sundu. Öneriler, AB-İsrail Ortaklık Anlaşması kapsamında malların serbest dolaşımı hükümlerinin askıya alınması ve gümrük vergileri getirilmesi yönündeki düzenlemeleri içeriyor. Ayrıca, işgal altındaki Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerle birlikte şiddet eylemlerinden sorumlu tutulan İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’e yönelik kısıtlamalar getirilmesi teklif edildi.
Bu önerilerin yürürlüğe girmesi için AB üyesi ülkelerin nitelikli çoğunlukla onay vermesi gerekiyor.